ارزيابي عملكرد و شاخص هاي تحمل به خشكي در اكوتيپ هاي زيره

به منظور بررسي و تعيين موثرترين صفات و شاخص هاي تحمل به خشكي و شناسايي اكوتيپ هاي متحمل به شرايط كم آبي در زيره سبز، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك كامل تصادفي و در دو تكرار در مزرعه پژوهشي دانشگاه شهيد باهنر كرمان در سال زراعي 91-1390 اجرا شد. تنش خشكي به صورت قطع آبياري قبل از گلدهي بر روي نه اكوتيپ زيره اعمال گرديد. صفات مورد بررسي شامل: ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعي، تعداد چتر در بوته، تعداد چترك در چتر، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه، عملكرد دانه و عملكرد بيولوژيك بودند. نتايج حاصله نشان داد كه صفات عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و تعداد چتر در بوته دچار كاهش قابل توجه ناشي از تنش گرديدند. ارزيابي اكوتيپ ها از نظرتحمل به خشكي توسط چهار شاخص مختلف ميانگين هندسي (GMP)، تحمل به تنش (STI)، حساسيت به تنش (SSI) و تحمل (TOL) صورت گرفت كه با توجه به وضعيت همبستگي آنها با عملكرد هاي دو شرايط تنش و غير تنش، دو شاخص GMP و STI به عنوان بهترين شاخص ها در جداسازي اكوتيپ هاي متحمل انتخاب گرديدند. بر اساس اين دو شاخص اكوتيپ هاي فارس، خراسان رضوي و يزد متحمل شناخته شدند.

In order to study the most effective traits as well as drought tolerance indices and to introduce tolerant cumin landraces for drought conditions, a field experiment was carried out in 2011 in Kerman, Iran, using split plot design based on randomized complete block with 2 replications Drought stress was applied to nine cumin landraces at flowering stage. Some traits such as plant height, number of sub branch, number of umbels, number of seed per umbels, number of sub-umbels per umbels, thousand-seed weight, grain yield and biological yield were evaluated. The results showed that grain yield, biological yield, thousand-seed weight, plant height and number of umbels diminished under drought stress conditions. The calculated correlation coefficients as well as tolerance indices (TOL, SSI, GMP and STI) showed that Geometric Mean Productivity (GMP) and Stress Tolerance Index (STI) were the best indices for selection of tolerant landraces. Based on these two indices, landraces Pars, Khorasan Razavi, and Yazd are recommended as the tolerant landraces.