ارزيابي دامنه رطوبتي با حداقل محدوديت در دانهال هاي پسته رقم سرخسي

فراهمي مستمر آب خاك، يكي از مهمترين فاكتورها براي رشد گياه محسوب مي گردد. گياهان درصورت عدم دسترسي به آب كافي و نيز در شرايط نزديك به اشباع كه تهويه خاك كاهش مي يابد، دچار تنش مي شوند. به منظور بررسي رفتار دانهال پسته در رطوبت هاي مختلف و تعيين دامنه رطوبتي بدون محدوديت رشد، آزمايش گلخانه‌اي با قالب طرح كاملا تصادفي به طور همزمان در دو سطح جرم مخصوص ظاهري خاك و شش سطح درصد رطوبت حجمي و سه تكرار انجام پذيرفت. سطوح درصد رطوبت حجمي در دو سطح جرم مخصوص ظاهري خاك 5/1 (% 43- 33 ،% 33- 25، % 25- 19، % 19- 14، % 14-11 و% 11- 7 ) و 8/1 گرم بر سانتيمتر مكعب ( %33- 27، % 27- 23، % 23- 19، %19-15، % 15- 13 و % 13- 8) اعمال شدند. پس از انتقال دانهال هاي پسته رقم سرخسي به استوانه ‌ها و استقرار آنها، شش دامنه رطوبت حجمي فوق براي هر سطح تراكمي اعمال گرديد. اندازه‌گيري هدايت روزنه‌اي برگ بالغ سوم، محتواي نسبي آب برگ، ميزان پرولين و مساحت برگ دانهال ها تعيين گرديد. تجزيه واريانس داده ها تاثير معني دار (P < 0.01) سطوح رطوبتي بر تمامي پارامترهاي گياهي در هر دو سطح جرم مخصوص ظاهري خاك را نشان داد. در سطح جرم مخصوص ظاهري 5/1 گرم بر سانتي متر مكعب، دانهال ها در دامنه رطوبتي 7 تا 14 درصد رطوبت حجمي با محدوديت رويشي و فعاليت فيزيولوژيكي مواجه شدند. بنابراين دامنه رطوبتي 14 تا 43 درصد به عنوان دامنه رطوبتي غير محدود كننده براي دانهال پسته در اين سطح جرم مخصوص ظاهري تعيين گرديد. درسطح جرم مخصوص ظاهري 8/1 گرم برسانتي-مترمكعب، دانهال ها در دامنه 8 تا 19 درصد رطوبت حجمي به دليل كمي رطوبت و در دامنه 23 تا 32 درصد به دليل تهويه ضعيف، با محدويت رويشي و فعاليت فيزيولوژيكي مواجه شدند. بنابراين دامنه رطوبتي غيرمحدودكننده در اين سطح جرم مخصوص ظاهري براي دانهال-هاي پسته 19 تا 23 درصد حجمي تعيين گرديد. اين درحالي است كه دامنه رطوبتي با حداقل محدوديت از مدل داسيلوا و همكاران براي دو سطح جرم مخصوص ظاهري خاك 5/1 و 8/1 گرم بر سانتي مترمكعب به ترتيب 11 تا 25 و 20 تا 22 درصد حجمي برآورد شد. اين تفاوت ها نياز به واسنجي مدل هاي برآورد كننده دامنه رطوبتي بدون محدوديت براي هر خاك و گياه را نشان مي دهد.

Continuous availability of soil water is an important factor for plant growth. Both lack of adequate access to water in soils, or adequate oxygen in saturated soils, may reduce or even stop plant growth. To study the behavior of pistachio seedling at various moisture levels and to determine non-limiting water range for its growth, a greenhouse experiment with a completely randomized design was conducted at two levels of bulk density (BD) i.e. 1.5 and 1.8 g cm-3, six moisture levels for BD 1.5 g cm-3 (33-43%, 25-33%, 19-25%, 14-19%, 11-14%, and 7-11% on volume basis) and BD level of 1.8 g cm-3 (27-33%, 23-27%, 19-23%, 15-19%, 13-15%, and 8-13% v/v), with three replications. After transferring the pistachio cv. Sarakhsi seedlings (Pistachio vera L.) into soil cylinders and their establishment, six different volumetric water contents for each BD level were applied. Stomatal conductance of the third mature leaf, proline content, leaf relative water content (RWC) and leaf area were determined. The effect of moisture levels on all growth parameters were significant (P < 0.01). With bulk density of 1.5 g cm-3, the seedlings experienced vegetative and physiological limitations in the range of 7 to 14 percent volumetric water content, thus, non-limiting water range for pistachio seedling at this BD level ranged from 14 to 43 percent v/v. In the compacted treatment (BD of 1.8 g cm-3), the vegetative growth and physiological activities suffered limitations within the range of 8-19 percent water content due to moisture deficit, and, in the range of 23-32, were retarded due to soil poor aeration. Also, non-limiting water range at this BD ranged from 19-23 percent water content. The least limiting water range predicted from Dasilva et al. model at the two BD of 1.5 and 1.8 g cm-3 were 11- 25% and 20- 22 percent, respectively. The differences between the predicted range and the range obtained based on the seedling response implies the need for the calibration of the predicting model for each particular soil and plant.