بررسي عوامل سازماني و روانشناختي موثر بر تعارض كار- خانواده پرستاران زن متاهل (ارايه الگوي تحليل مسير)

Organizational and Psychological Factors Affecting Work - Family Conflict among Married Female Nurses (Path Analysis Model)

پرستاري نقش حياتي در نظام مراقبت درماني ايفا مي كند. واقعيت هاي امروز جامعه پرستاري ايران، مانند حضور چشم گير زنان سبب تجربه سطوح بالايي از تعارض كار- خانواده توسط آنان شده است. اين تحقيق در پي يافتن عوامل سازماني و روانشناختي موثر بر تعارض كار- خانواده پرستاران متاهل زن بيمارستان هاي خصوصي شهر شيراز مي باشد. داده هاي لازم از طريق پرسشنامه اي تركيبي كه توسط يك نمونه 214 نفري تكميل شده است، جمع آوري گرديد. افراد نمونه از ميان 481 نفر جامعه آماري از طريق يك روش چند مرحله اي نمونه گيري (خوشه اي، طبقه اي و تصادفي) انتخاب شدند. داده ها به كمك روش آماري تحليل مسير (به وسيله نرم افزار ليزرل8.50) و شاخص هاي نيكويي بر ارزش تحليل شدند. نتايج تحليل مسير نشان مي دهد، حمايت سرپرستان سبب كاهش تعارض و ابهام نقش و نيز كاهش تعارض كار- خانواده مي گردد. درگيري شغلي نيز اثر مشابهي بر تعارض و ابهام نقش داشته اما با تعارض كار- خانواده داراي ارتباط مستقيم مي باشد. تعارض و ابهام نقش نيز، تعارض كار- خانواده را افزايش مي دهند. اتخاذ سياست هاي حمايتي مناسب توسط سرپرستان مي تواند به طور مستقيم و غير مستقيم (از طريق تعارض و ابهام نقش) سبب كاهش تعارض كار- خانواده شود. (هم اثر مستقيم و هم اثر غير مستقيم نقش واسطه تاييد شده است) از سوي ديگر هر چند تاثيرگذاري غير مستقيم درگيري شغلي بر تعارض كار- خانواده منفي است، ولي شدت اين تاثيرگذاري به حدي نيست كه سبب منفي شدن اثر كل گردد.

Nursing plays a vital role in a health care system. Realities of todayʹs nurses in Iran like the remarkable presence of women in this profession cause the experience of high levels of work – family conflict. Current study attempts to determine the organizational and psychological factors affecting on the work – family conflict among married female nurses working in Shiraz private hospitals. Necessary data was collected through a combined questionnaire that has been filled out by a sample of 214 people. The sample was selected from a statistical population of 481 by using a multi-stage methodology (cluster, stratified and random sampling). Data were analyzed using LISREL 8.50 through path analysis and Goodness–of–Fit–indices. Findings from path analysis indicate that supervisors’ support reduces the role conflict and role ambiguity as well as work – family conflict. Job involvement has a similar effect on the role conflict and role ambiguity, but it has direct relationship with work–family conflict. This study also found that role conflict and role ambiguity increase work–family conflict. Results demonstrate that selecting appropriate supporting policies by supervisors directly and indirectly decreases work–family conflict (through role conflict and role ambiguity). It should be noted that although indirect effect on work – family conflict of job involvement is negative, but the magnitude of this effect is not strong enough to make the total effect negative.