تاثير آموزش مبتني بر نظريه انگيزش و محافظت بر رفتارهاي پيشگير يكننده از اثرات زيان بار اشعه آفتاب در دانش آموزان پسر

The Effect of Education Based on Protection Motivation Theory on The Harmful Effects of Solar Rays on Male Students

زمينه و هدف: محافظت فردي نقش اساسي در پيشگيري و كاهش سرطا نهاي ناشي از پرتو ماوراي بنفش نور خورشيد دارد. اين مطالعه با هدف تاثير آموزش مبتني بر نظريه انگيزش محافظت بر رفتارهاي پيشگيري از اثرات زيان بار اشعه آفتاب در دانش آموزان پسر انجام شد. مواد و رو شها: اين مطالعه نيمه تجربي بر روي 200 نفر دانش آموز پسر از 8 مدرسه ابتدايي پسرانه در شهر زاهدان در دو گروه آزمون و شاهد كه با روش نمون هگيري تصادفي چندمرحله اي خوشه اي انتخا بشده بودند در سال 1392 انجام شد. ابزار گردآوري داد هها پرسشنامه محق قساخته چندبخشي بود كه روايي آن توسط متخصصين و پايايي آن با اجراي بررسي اوليه بر روي 20 نمونه و محاسبه آلفا كرونباخ در كل حجم نمونه 83 / 0 تاييد شد. بعد از گردآوري داده هاي اوليه برنامه آموزشي )سخنراني به همراه كليپ و انيميشن كارتوني در قالب پاورپوينت( در گروه مداخله انجام شد. پس از گذشت دوره انتظار ) 2 ماه( داده هاي گرو ههاي پژوهشي گردآوري و با كمك نرم افزار آماري SPSS16 و با استفاده از آزمون هاي آماري تي مستقل و زوجي، كاي اسكوير و آناليز كوواريانس و رگرسيون با سطح معنا دار 95 % مورد تجزيه وتحليل قرار گرفتند ) 05 / .) < p 0 يافت هها: ميانگين نمرات آگاهي و رفتار در گروه مداخله ب هصورت معنا داري، به ترتيب، از 55 / 9 به 15/88 و 15 / 6 به 55 / 10 نمره افزايش يافته بود. بر اساس آزمون رگرسيون خطي مدل قادر بود كه %12 رفتارهاي محافظت در برابر اشعه را پي شبيني كند. نتيج هگيري: مداخله آموزشي مبتني بر الگوي انگيزش محافظت در ارتقاي دانش و نيز رفتارهاي پيشگيري از اختلالات اشعه ماوراي بنفش در پسران موثر است. نوع مقاله: مطالعه پژوهشي.

Background and objective: Personal protection has an essential role in preventing and decreasing solar UV radiation-induced cancers. This study aimed to determine the effect of education based on protection motivation theory on the harmful effects of sun rays on male students. Methods: This semi-experimental study was conducted on 200 male students from eight primary schools randomly divided to control and experimental groups. The tool used for data collection was a researcher-made questionnaire. This questionnaire included demographic and protection motivation theory questions. The validity of the study instruments was assessed and confirmed by an expert panel and the reliability by Cronbakh Alpha test (s= 0.83) through 20 samples. After primary data collection, educational intervention including lecture, with cartoon clip with PowerPoint, was performed for the intervation group. Two months later, data in both groups were collected again and analyzed through SPSS16 using descriptive and analytic statistics (independent and paired t test, Chi-square, ANCOVA (p < 0.05). Results: After intervention among experimental group, the mean scores of knowledge and behavior increased from 9.55 to 15.88 and. from 6.15 to 10.55, consecutively. Based on linear regression testing the model could predict 12% of protective behaviors against UV radiation. Conclusion: Educational intervention, based on protection motivation theory, was useful in increasing knowledge and promoting preventive behaviors of ultraviolet radiation disorders In male primary school students. Type of article: Research paper