سازوكارهاي تامين اجتماعي در رهيافت اسلامي

The Mechanism of Social Security in Islamic Approach

تامين اجتماعي، يكي از موضوعات كلان نظام هاي اقتصادي معاصر است. در اكثر كشورهاي پيشرفته، بين يك چهارم تا يك سوم توليد ناخالص ملي و بخش اعظم بودجه دولت به اين امر اختصاص دارد. با اين حال، الگوهاي رايج تامين اجتماعي، كه عمدتا در بستر مباني مكتبي و شرايط تاريخي جوامع سرمايه داري شكل گرفته اند، با مشكلات فراواني از جمله در ناحيه تامين منابع مالي مواجه گرديده اند. اين مقاله با روش تحليلي- توصيفي، به بررسي ويژگي هاي الگوي مطلوب تامين اجتماعي اسلامي در مقايسه با الگوهاي تامين اجتماعي معاصر مي پردازد. بنا به فرضيه مقاله، تحقق اهداف تامين اجتماعي در رهيافت اسلامي در درجه اول، در گرو عادلانه بودن نظام اقتصادي و پيشگيري از چالش هاي زمينه ساز دخالت سازمان تامين اجتماعي است. پس، مسيوليت موارد فعلي تحت پوشش نظام هاي تامين اجتماعي، علاوه بر دولت، شامل عموم مردم و خودِ فرد نيز مي شود. يافته هاي مقاله نشان مي دهد كه تامين اجتماعي در رويكرد اسلامي، با استفاده از سازوكارهاي سه گانه «تدارك خصوصي»، «تكافل عمومي» و «تضامن دولتي»، صورت مي گيرد. موفقيت نظام تامين اجتماعي و پايداري مالي آن، در گرو قرار گرفتن هر يك از آن سه در جايگاه خود و عملكرد مناسب آنها در ارتباط با يكديگر است.

Social security is one of the major topics of current economic systems. In most developed countries between one forth to one third of national gross output and major part of governmentʹs budget is allocated to this affair. However, current models of social security which mainly developed in the context of ideological bases and the historical conditions of capitalistic societies, have confronted many problems such as ensuring financial resources. Using an analysis-descriptive method, this paper seeks to investigate the characteristics of excellent model Islamic social security in contrast with the current models of social security. According to the proposition of paper, achieving the aims of social security proposed by Islamic approaches primarily depends on the justice of economic system and preventing the challenges which pave the way for the interference of social security organizations. The responsibility of current cases under the authority of social security systems, is shouldered by not only government but all people and individuals, as well. The findings show that the Islamic approach to social security can be achieved by using triple mechanism: private preparation, public support and government, each of which has different existential philosophy. The success of social security system and its financial stability depends on placing each of these three in its proper position and suitable function of them in relation with one another.