بررسي عوامل موثر بر جريان مهاجرت از ايران با استفاده از مدل پانل پويا

The Determinants of Iran’s Emigration Flows: An Application of the Dynamic Panel Data Approach

مهاجرت از جمله موضوعات مهمي است كه در سه دهه اخير بسيار به آن توجه شده است. بر اساس آمار سازمان ملل خروج مهاجران از ايران در ساليان اخير بسيار بيشتر از ورود مهاجران به داخل كشور بوده است. به همين علت بررسي نقش عوامل مختلف در خروج مهاجران از كشور اهميت بسزايي دارد و مي‌تواند در سياست‌گذاري به منظور كنترل روند مهاجرت مورد توجه قرار گيرد. هدف اين مطالعه بررسي عوامل موثر در جريان مهاجرت ايران است. در اين مطالعه ابتدا شاخصي با عنوان كيفيت زندگي با استفاده از روش تحليل عاملي ساخته شده و پس از آن اثر اين شاخص همراه متغيرهاي ديگري كه اثر عوامل اقتصادي و سياسي را در جريان مهاجرت بررسي مي‌‌كنند در قالب مدل جاذبه تعميم‌يافته و پانل پويا در دوره زماني 2002- 2011 ميلادي بررسي شده است. نتايج اين پژوهش نشان مي‌‌دهد كه كيفيت زندگي، عوامل نهادي و سياسي به ترتيب بيشترين اثر را در خروج مهاجران از كشور دارند. همچنين، مهاجران ايراني در كشور مهاجرپذير در روند مهاجرت ايران اثر مثبت دارند و با افزايش فاصله از تعداد مهاجران ايراني كاسته مي‌‌‌شود.

Emigration is such an important topic that has been attained a lot of interest especially in the last three decades. According to the statistics announced by the United Nations, outbound emigrants in recent years have been far from inbound emigrants in Iran. Therefore, investigating the role of various main determinants in the flow of outbound emigrants is so important and could be considered in order to make a policy for emigration control. In this study, we have made an indicator named quality of life by using factor analysis. Afterwards, the effect of quality of life indicator in addition to the other considered variables which investigate the economic and politic factors on emigrating from Iran to the selected OECD countries have been studied between 2002-2011 by the augmented gravity model and dynamic panel data. The results of this study indicate that quality of life, institutional and political factors have the greatest effects on emigrants respectively. In addition, the lag of emigration has positive and important effect on emigration and with increasing the distance the quantity of the Iranian emigrant will be decreased.