ارزيابي نرخ بازده آموزش: مسايل، چالش‌ها و چشم‌اندازها

Evaluating the rate of return to education: problems, challenges and prospects

هدف اصلي اين مقاله، ارزشيابي آثار مهم‌ترين مسايل و چالش‌هاي روش‌شناسي ارزيابي نرخ بازده آموزش براي دستيابي به برآوردهاي معتبر و دقيق است. براي انجام اين مهم، ابتدا پيشينه بسيار وسيع ارزيابي نرخ بازده آموزش، به طور انتقادي مرور مي‌شود. سپس، با استفاده از داده‌هاي آماري استخراج‌شده از نتايج آمار‌گيري از ويژگي‌هاي اقتصادي- اجتماعي 1381 مركز آمار، اهميت مسايلي مانند روش برآورد نرخ بازده (روش جبري در مقايسه با روش آماري)، هزينه‌ فرصت براي افراد در سنين تحصيلات اجباري، مسايل انتخاب و درون‌زايي و مسيله گروه‌بندي و ساختار سلسله ‌مراتبي بررسي و آثار آن در برآوردهاي نرخ بازده آموزش به طور تجربي ارزيابي مي‌شود. نتايج كليدي تحقيق عبارت‌اند از: 1. نرخ بازده براي شاغلان سرپرست خانوار مثبت، اما ميزان آن كمتر از ميانگين ساير كشورها ارزيابي شده است، 2. نرخ بازده براي زنان بيشتر از مردان و براي شاغلان شهري بيشتر از شاغلان روستايي است، 3. نرخ بازده آموزش عالي بيشتر از بازده آموزش و پرورش (عمومي) است و 4. برآوردهاي نرخ بازده نسبت به مسايل روش‌شناسي يعني روش برآورد، هزينه‌ فرصت و مسايل انتخاب، درون‌زايي و گروه‌بندي يا ساختار سلسله ‌مراتبي مشاهدات حساس‌اند، به ‌گونه‌اي كه ناديده‌گرفتن آن‌ها به كم‌برآوردي نرخ بازده آموزش منجر مي‌شود و مي‌تواند در خصوص تخصيص بهينه منابع به آموزش و در مسير توسعه جوامع مشكلات جدي ايجاد كند. در پايان، محورهاي كليدي مانند چگونگي لحاظ‌كردن مسايل مذكور به ‌طور همزمان، به‌‌منزله چشم‌انداز تحقيقات آتي ارزيابي نرخ بازده آموزش پيشنهاد شده است.

The main purpose of this paper is to evaluating the effects of some methodological problems and issues on the estimates of return rate of education to achieve accurate and reliable figures. After intensively and critically reviewing the empirical studies, opportunity cost, selectivity and endogeneity and the hierarchical structure of data have been recognized as critical problems and issues dominating the estimates, then their effects on return to education have been examined using data from the economic and social characteristics of household survey 2012 conducted by the Statistical Centre of Iran. The key findings are: 1. return to education for the head of households in Iran is positive but less than the estimates of some other countries; 2. the rate is higher for females as well as for employees in urban areas; 3. return to higher education is more than that for general education; 4. the estimates are very sensitive to the issues of opportunity cost, selectivity and endogeneity, and the hierarchical structure of data, so that ignoring these problems leads to underestimates of the return to education. Such problematic estimates then might be very misleading in resource allocation which would affect the development goals of a country. At the end, some specific topics for future research are also offered.