بررسي تاثيرات زيانبار آفت كش ها با تاكيد بر مسيله مقاومت در بندپايان حايز اهميت بهداشتي(مقاله مروري)

The review of pesticide hazards with emphasis on insecticide resistance in arthropods of health risk importance

چكيده: زمينه و هدف: با توجه به اهميت حفظ بهداشت محيط و نقش آفت كش هاي شيميايي به عنوان ابزار اصلي مبارزه با آفات بهداشتي و خطرات ناشي از كاربرد اين مواد براي محيط زيست و سلامت انسان و همچنين توسعه مقاومت در بندپايان زيان آور، ضمن مروري بر زيان هاي ناشي از روش شيميايي كنترل آفات در مقايسه با روش‌هاي ديگر و تاكيد بر توسعه مقاومت نسبت به سموم آفت كش، به نقد و بررسي روش هاي مختلف اقدام گرديد. هدف از اين مطالعه دسته بندي، بررسي خطرات تركيبات شيميايي در روند كنترل بندپايان آفت مي باشد. روش بررسي: تحقيق به روش مروري و با استفاده از واژه هاي كليدي ,Insecticide Resistance, Ecotoxicology, Pesticide Residue Environment و Hazardous Material Environment و جستجو در Database هاي Ovid Medline, Web of Science, Pub Med، Database of Systematic Review EBM Cochrane و SID به منظور دستيابي به مقالات پژوهشي در مجلات علمي- پژوهشي داخل كشور و مجلات پژوهشي بين المللي انجام پذيرفت. تعداد 552 مقاله بدست آمد كه پس از بررسي عناوين و چكيده مقالات، تعدادي از آنها به دليل عدم ارتباط با اهداف مطالعه حذف گرديد. در نهايت منابع واجد شرايط انتخاب و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت و در خاتمه نتيجه گيري كلي بعمل آمد. يافته ها: مهمترين يافته هاي اين مطالعه دسته بندي كردن عوارض محيطي كاربرد سموم آفت كش و توسعه مقاومت به اين تركيبات و مكانيسم هاي آن در بندپايان مختلف مي باشد كه مساله مقاومت به علت افزايش دوز مصرفي مي تواند به نوبه خود در تشديد آلودگي هاي محيط زيست موثر باشد. تاثيرات نامطلوب ناشي ازكاربرد آفت كش ها از لحاظ زيست محيطي بسيار شديد است. از جمله مي توان به مسيله توسعه مقاومت در بندپايان به سموم اشاره كرد كه در بعضي از موارد منجر به شكست در عمليات كنترل آفات بهداشتي و ناقلين بيماري ها گرديده و موجبات خسارات عمده اي را از لحاظ اقتصادي و بهداشتي فراهم نموده است. نتيجه گيري: روش هاي كنترل محيطي مي تواند با استفاده از بهسازي محيط در نامطلوب كردن شرايط براي رشد و نمو بندپايان در كاهش جمعيت آنها تاثير قابل ملاحظه اي داشته باشد. با استفاده از روش‌هاي كنترل محيطي به جاي كاربرد سموم مي‌توان محيط زيست را پاك و سالم نگهداشت تا سلامتي و بهداشت جامعه انساني كه از اهداف اصلي سازمان ها و تشكيلات بهداشتي است، فراهم شود.

ABSTRACT: Background and Aim: Considering the importance of environmental health and the role of pesticides as the major method in controlling hygienic pests and their hazards for environment and human health as well as development of insecticide resistance in arthropods, we reviewed the hazards of chemical methods in pest control and compared them with those of other methods in regard to insecticide resistance. The aim of this study was to sort and investigate the hazards of chemical compounds used for pest control. Material and methods: This was a review article. Using keywords such as: ecotoxicology, insecticide resistance, pesticide residue environment and hazardous material environment, we searched Databases of Ovid, Pub Med, Web of Science, Medline, EBM Cochrane Database of Systematic Review and SID to find articles in the journals of our country and international journals. We found 552 articles and reviewed their titles and abstracts. Some of the articles were not related to our study and were excluded and our conclusion and analysis were based on the selected eligible articles. Results: The most important findings of this study were classification of adverse effects of pesticides on environment and development of resistance to these compounds and mechanisms of resistance in different arthropods. Resistance can lead to use of increased doses of pesticides which in turn, can result in more environmental pollution. The adverse effects of application of pesticides on environment are very serious. These adverse effects include insecticide resistance which may result in, control failure over hygienic pests and vectors of human diseases. Conclusion: Environmental control methods by using environmental sanitary measures can destroy the breeding places of arthropods and decrease their population. Use of environmental control methods, instead of application of pesticides, can keep the environment safe and healthy and result in the improvement of the health of the human communities which is one of the main aims of the health organizations.