بازتاب موضوعي قرآن كريم در آثار مصطفي لطفي منفلوطي

The Thematic Reflection of the Holy Qur’ān in the Works of Muṣṭafā Luṭfī Manfalūṭī

قرآن كریم این وحی الهی با ادبیات غنی خود، همواره در طول تاریخ، ادیبان و شاعران را مسحور خود كرده و مضامین بلند و عمیق آن همواره الهام‌بخش شاعران و نویسندگان بزرگ بوده است. این امر در آثار ادبای معاصر عرب نیز بسیار مشهود است. آثار اكثر ادبای این دوره، سرشار از واژه‌های دینی و قرآنی بوده و تجلی بخش بسیاری از مضامین اعتقادی و اخلاقی قرآن كریم است و بهترین شاهد و مصداق برای اثبات اثرپذیری ادبای عرب از قرآن كریم در همه ادوار به شمار می‌رود. مصطفی لطفی منفلوطی یكی از نویسندگان بنام و مشهور مصری است كه با داستان‌های زیبا و دل‌انگیزش بویژه «العبرات و النظرات» خاطری بس نیكو در میان مردم به جای گذاشت. وی در نویسندگی و ادبیات نابغه و در مقالات و كتبش، سبك و روشی منحصر به فرد داشت و از جمله ادیبانی بود كه از مفاهیم والای قرآنی معرفت و شناخت جامعی داشت. او به عنوان یك مصلح اجتماعی با تكیه بر معانی و مضامین قرآنی در تلاش بود تا جامعه فاسد و عقب مانده مصر را كه زیر یوغ بردگی غربیان بود برهاند و به آرمان‌های والا و شامخ مصر برساند. پژوهش حاضر با تكیه بر روش توصیفی تحلیلی به بررسی بازتاب موضوعی قرآن كریم بر روی آثار منفلوطی پرداخته و به این نكته دست یافته است كه قرآن كریم در تهذیب و تزكیه نفس منفلوطی، پیشبرد اهداف و بالابردن سطح ادبی آثار وی تاثیر بسزایی داشت.

The Holy Qur’ān, this Divine Revelation, with its rich literature, has always fascinated the literati and poets throughout history and its lofty and profound themes have always inspired the great poets and writers. This is also very evident in the contemporary Arabic literary works. The works of the majority of the literati of this period are replete with religious and Qur’ānic words and the manifestation of many of the ideological and ethical themes of the Holy Qur’ān. They are also the best witnesses and evidences for proving the impressionability of the Arab literati form the Holy Qur’ān in all epochs. Muṣṭafā Luṭfī Manfalūṭī is one of the renowned and popular Egyptian writers that has left very good memories among the people with his beautiful and delightful stories, particularly his “Al-‘Abarāt wa al-Naẓarāt.” He was a genius in writing and literature and had a unique style in his articles and books. He was among the literati who had a high knowledge and thorough understanding of the Qur’ān’s sublime themes. As a social reformer, he attempted by relying on the Qur’ānic themes and meanings to liberate the Egyptian corrupt and backward society from the Western yoke of slavery and help them reach the lofty and prominent Egyptian cause. Relying on the descriptive-analytical method, the present research examines the thematic reflection of the Holy Qur’ān on Manfalūṭī’s written works and draws the conclusion that the Holy Qur’ān has had a significant impact on the Manfalūṭī’s self-purification, advancement of goals, and uplifting the literary level of his works.