طراحي مدل انتقال فناوري و دانش نانو در ايران به روش دلفي فازي

Designing a Model for Transfer of Nanotechnology and the Relevant Knowledge Using Fuzzy Delphi Method

نانوفناوري نقش بسيار مهمي در توسعه علمي، اقتصادي و سياسي كشورها ايفا مي كند. به طوري كه تطبيق با جهان پوياي امروز و تبديل شدن به قدرت اول منطقه خاور ميانه و قرارگيري در صف پيشگامان اين عرصه مشروط به اكتساب فناوري و دانش فناورانه مرتبط با نانو است. يكي از راه هاي كوتاه مدت، ضربتي و اثربخش اكتساب نانوفناوري و دانش آن، انتقال فناوري است كه علي رغم اهميت بسيار زياد، كمتر مورد توجه قرار گرفته است. از سوي ديگر، شرايط خاص ايران و فشار تحريم ها به ضرورت اين مسيله مي‌افزايد. زيرا، تعامل دانشي و فني در شرايط تحريم پيچيده تر و دشوارتر مي شود و امكان انتقال كامل دانش و فناوري به خصوص در زمينه فناوري هاي پيشرفته و بسيارپيشرفته نظير نانوفناوري كاهش مي يابد. لذا، بررسي و شناسايي تاثيرگذارترين عوامل بر انتقال دانش و فناوري نانو و طراحي مدلي بومي براي تسهيل تصميم گيري صحيح و هوشمندانه در اين حوزه با آگاهي از نبود چنين مدلي در ادبيات موضوع، دغدغه و محرك اصلي تحقيق حاضر است. تحقق اهداف پژوهش، با بهره گيري از روش دلفي فازي در شناسايي 18 عامل اصلي موثر بر انتقال فناوري و دانش نانو، وزن دهي عوامل يا معيارهاي مدل پيشنهادي و طبقه بندي آنها در 5 گروه كلي: 1- منبع (تامين كننده) فناوري، 2- دريافت كننده (متقاضي) فناوري، 3- فرايند انتقال فناوري، 4- ماهيت فناوري و 5- محيط پيرامون فرايند انتقال فناوري ميسر شده است و مبناي طبقه بندي عوامل بر رويكرد سيستم هاي باز به مسيله انتقال فناوري استوار مي باشد.

Nanotechnology plays an important role in the scientific, economic, and political development of countries, so that adapting to todayʹs dynamic world and becoming the leading power in the Middle East and a pioneer in this field is subject to the acquisition of nanotechnology and the related knowledge. One of the short-term, urgent and effective methods for obtaining knowledge and technology concerned with nanotechnology is technology transfer but despite its outstanding importance, little attention has been paid. On the other hand, in extraordinary circumstances imposed by the sanctions against Iran, the urgency of this issue increases, since the technical and knowledge interactions under sanctions are harder and more complex. Also, the possibility of complete transfer of knowledge and technology, especially in the field of high technologies such as nanotechnology decreases. Therefore, this study has aimed to design a customized model for Iran to facilitate making accurate and wise decisions about transfer of nanotechnology and the knowledge associated with that technology. To achieve this goal, three basic steps have been taken. First, eighteen major factors influencing the transfer of knowledge and technology of nano has been identified. Then, these factors have been weighed. Finally, they have been categorized into five clusters that are: 1. Technology source, 2. Technology receiver, 3. Technology process, 4. Technology nature, 5. Technology environment. It is notable that this classification has been based on open systems approach.