تعهد دولت‌ها به ارايه و پذيرش كمك‌هاي بشردوستانه

Obligation of States in Providing and Accepting Humanitarian Assistance

انسان‌ها نه تنها حق دارند بلكه مكلفند به انسان‌هاي نيازمند در هر جاي دنيا كمك كنند. در زمان بروز فجايع انساني ناشي از جنگ يا حوادث طبيعي، هر انساني تعهد اخلاقي دارد به كمك انسان‌هاي نيازمند بشتابد. حوادث طبيعي متعدد كه قابل پيش‌بيني و يا پيشگيري نيستند در جاي جاي دنيا رخ مي‌دهد و انسان‌هايي را متاثر مي‌سازد. افزون بر بلاياي حاصل از حوادث طبيعي، جنگ‌ها و خشونت‌هاي متاسفانه روزافزون، حيات، سلامتي، آرامش و آسايش انسان‌هايي را بر هم مي‌زند كه نه تنها دخالتي در آن منازعات ندارند، بلكه از رخداد آن خرسند هم نيستند. در مواردي دولت‌هاي مبتلا به بحران و وضعيت اضطراري توان تامين نيازمندي‌هاي ضروري مردم را ندارند يا در تامين آن‌ها در مشقت شديد قرار دارند. در چنين وضعيتي بي‌گمان همه ملت‌ها و دولت‌ها تعهد اخلاقي دارند تا براي رفع معضلات و نجات ملت آسيب‌ديده مساعدت كنند، چنانكه دولت ناتوان اخلاقاً ملزم است كمك‌هاي انسان‌دوستانه را بپذيرد و شرايط رساندن آن به نيازمندان را فراهم سازد. سخن بر سر اين است كه آيا اين تعهد اخلاقي، چهره حقوقي نيز يافته است يا نه. بر چه پايه‌اي مي‌توان اين تعهد پر اهميت اخلاقي را وارد دنياي حقوق نمود؟ آيا مي‌توان بين تعهد به ارايه و تعهد به پذيرش تفكيك كرد و تنها دومي را تعهدي حقوقي به شمار آورد؟ نقش رضايت دولت نيازمند چيست؟ اگر تعهد به پذيرش را تعهدي الزام‌آور حقوقي بدانيم، ضمانت اجراي آن چيست و در صورت عدم صدور رضايت مبادرت به چه اقدامي مجاز است؟ آيا تقاضاي دولت بحران‌زده و نيازمند حكم اخلاقي و حقوقي ارايه كمك را تغيير مي‌دهد؟ پاسخ به پرسش‌هايي از اين دست وجهه همت نگارنده در اين مقاله است.

Humanitarian Assistance means the provision of commodities and materials for humanitarian purposes typically in response to humanitarian crises including natural and man made disasters such as armed conflicts. The primary objective of H.A is to protect lives of victims- reduce their suffering and maintain human dignity. Whenever there is a disaster and affected state is unable or unwilling to provide aid to victims within its own territory -there is an important question whether other states have a duty to provide h.a. to victims even without its consent. this is strongly related to rights of victims to receive h.a. ascertaining whether victims of natural or man made disasters have right to receive h.a.is problematic .To address this increasingly significant problem this paper has argued that morally and legally victims have right to receive but states are not legally under an obligation to provide h.a.to victims of natural disasters and armed conflicts. On the other hand, under international humanitarian law states are committed to accept h.a.in armed conflicts.