مكان‌يابي محل دفن پسماندهاي خطرناك استان زنجان با استفاده از تحليل سلسله مراتبي

Hazardous Wastes Landfill Site Selection Using Analytical Hierarchy Process (AHP) in Zanjan Province

زمينه و هدف: مديريت پسماندهاي خطرناك در سال‌هاي اخير در كشور با توجه به رشد افزايشي آن مورد توجه قرار گرفته است. استان زنجان به دليل وجود واحدهاي صنعتي متعدد، نياز به راهكاري مديريتي در مورد پسماندهاي خطرناك دارد. دفن پسماندها يكي از رايج‌ترين راهكارهاي مديريتي پسماندها مي‌باشد. پيدا كردن محلي بهينه كه هم داراي كم ترين خطرات زيست محيطي بوده و هم از لحاظ اقتصادي بهينه باشد، هدف اصلي اين مقاله است. روش كار: روشي كه در اين مقاله مورد استفاده قرار گرفته است تلفيقي از سامانه اطلاعات جغرافيايي و تصميم گيري چند متغيره مي‌باشد. يك روش دو مرحله‌اي كه شامل حذف مناطق ممنوع و محاسبه شاخص مناسب بودن مي‌باشد، براي شناسايي محل‌‌هاي بهينه دفن پسماندها مورد استفاده قرار گرفته است. يافته‌ها: جهت به دست آوردن اهميت نسبي عوامل موثر از تحليل سلسله مراتبي (AHP) استفاده شده است. براي محاسبه شاخص مناسب بودن و ارزيابي منطقه مورد مطالعه جهت دفن پسماندهاي خطرناك، از روش وزن‌دهي ساده افزايشي استفاده شده است. در نهايت مناطقي با شاخص مناسب بودن بالا، جهت دفن پسماندهاي خطرناك در استان معرفي مي‌شوند. نتيجه‌گيري: نتايج نشان مي‌دهد تركيب سامانه اطلاعات جغرافيايي و تصميم‌گيري چند متغيره در مكان‌يابي محل دفن پسماندها بسيار كارآمد مي‌باشد.

Recently, hazardous waste management is a major issue through the world due to increasing of hazardous wastes in countries. According to numerous industrial units, Zanjan province needs an effective managing method for hazardous wastes. Landfilling is the most common method used to hazardous waste management. Determining of optimum location with considering minimum environmental risks and cost effective methods are the scope of this paper. The used method in this paper is combination of geographic Information System (GIS) and multiple criteria Analysis (MCA). Because of several influencing parameters in landfill site selection, using MCA is necessary. A two steps method of landfill site was done, including elimination exclusionary areas and calculation suitability index. In order to determine weights of effective parameters, Analytical Hierarchy Process (AHP) was applied. Simple additive weight method was used for determination of suitability index and evaluation of study area for hazardous waste landfill. Finally regions with high suitability index were suggested for hazardous waste landfills in Zanjan province.