تاثير عناصر كالبدي معماري مساجد سنتي و مدرن ايران بر ذهن كودكان

بناي مسجد در بردارنده رسالت ديني و اجتماعي است. در واقع همانند آينه‌اي است كه اوضاع ديني عصر خود را جلوه گر مي‌شود. معماري مسجد، نمايانگر عمق برداشت‌هاي فرهيختگان و افراد عادي از جوهره ذهنيت و ايمان جامعه مسلمان آن دوره است. از اين حيث بناي مسجد مي‌تواند ميزان و ماهيت جهان بيني مسلمانان هر عصر را بازگو كند. معماري مسجد افزون بر اينها بر اركان معرفتي ديانت اسلام تكيه دارد و به پشتوانه همين معرفت است كه معمار بناي مسجد، ابعاد و درجات ذهني جامعه زمان خود را درك و بر آن احاطه پيدا مي‌كند. پژوهش حاضر با هدف بررسي عناصر كالبدي استفاده شده در معماري مساجد سنتي و مدرن و چگونگي ارتباط آن با ذهن كودك صورت گرفته است و به بيان اين مطلب مي پردازد كه آيا عناصر كالبدي معماري مساجد بر روي ذهن كودك تاثير گذار است و اين مساله به چه صورت در مساجد سنتي و مدرن تفاوت دارد. روش تحقيق در اين مطالعه توصيفي تحليلي است و به واسطه تحقيقات كتابخانه اي و ميداني كه 96 كودك جامعه آماري آن را تشكيل داده، انجام گرديده است. جهت به تصوير كشيدن برداشت‌هاي كودكان در خصوص مساجد مدرن و سنتي، پس از بازديد آنان از هر دو مسجد سنتي و مدرن منتخب، از نقاشي، خمير و اسباب بازي كمك گرفته شده است. يافته‌هاي تحقيق مبين اين مطلب است كه بين عناصر معماري مساجد سنتي و ذهن كودك ارتباط بسيار نزديك و عميقي وجود دارد. اين نتيجه درباره مساجد مدرن كه سمبل‌هاي معماري مساجد سنتي در آن وجود ندارد، بسيار ضعيف است. آنچه در معماري مسجد توصيه مي‌شود، اصولي است كه پيامبر اكرم(ص) در ساخت مساجد از آن استفاده مي‌نموده‌اند و به سبب اينكه دين و عناصر تشكيل دهنده يكساني در بناي آن نقش ثابت دارند، مي‌بايست معماري مسجد نيز ثبات داشته باشد.

Abstract Mosque tells the religious mission of the society and its social mission. Actually, the mosque is like a mirror that shows your communityʹs religious situation. The mosqueʹs architecture is an interpretation of elite perceptions and the essence of subjectivity and the Muslim faith. From this respect the building of the mosque can tell the extent and nature of any Era. Furthermore, the architecture of the mosque has implications for the knowledge bases of Islam. Therefore, Mosque architect understands the dimension and mental degrees of his time. This research has been done with The purpose of structural elements used in traditional and modern mosque and relationship with the childʹs mind. And argues this entry: what is structural elements’ effect of the mosque on the childʹs mind, and how is it different in the traditional and modern mosques. In this study, the utilized method of research is descriptive – analytical and the Methods of data collection are field investigation and library. Also, the statistical community has 96 children and the analysis of the painting, pulp and toys are applied after their visit from mosques in order to depict the childrenʹs perceptions of traditional and modern mosques. The finding of this research suggests that there is a very close and deep relationship between the elements of the traditional mosque and the childʹs mind. This result is very weak when it comes to the modern mosques which contain no traditional symbols recommended by the principles of the Prophet in the mosques. Keywords: structural elements, building mosques, childrenʹs minds, modern and traditional mosques.