تجمع افتراقي عناصر غذايي، عوامل بيوشيميايي و محتوي رنگدانه هاي فتوسنتز‌ي در برگ نهال هاي بادام [Prunus dulcis D. Webb] در شرايط تنش شوري

Differential Aggregation of Nutrient Accumulation, Photosynthetic Pigment Content, and Biochemical Parameters in Leaves of Almonds (Prunus dulcis, D. Webb) in Salinity Stress

شوري يكي از تنش‌هاي اصلي محيطي است كه اثر بازدارنده بر متابوليزم و رشد گياهان دارد. تنش شوري فيزيولوژي گياه را در سطوح كلي و سلولي، از طريق ايجاد تنش ناشي از افزايش فشار اسمزي و بر هم زدن تعادل يوني، تحت تاثير قرار مي‌دهد. در ايران مناطق پرورش بادام به نواحي خشك و عمدتاً به كشت‌هاي آبي محدود مي شوند. در اين مناطق، خشكي هاي مزمن با گرماي زياد و بارش كم همراه است كه اين وضعيت سبب اتلاف آب از گياه (افزايش تنفس) و تجمع املاح در خاك مي‌گردد. بدين منظور و جهت ارزيابي پاسخ فيزيو- بيوشيميايي گياه بادام ((Prunus dulcis .Webb به شوري اين آزمايش اجرا گرديد. نهال هاي يك ساله‌‌‌ي بادام، رقم مامايي، تحت تيمارهاي مختلف شوري آب آبياري (با هدايت الكتريكي 3، 5، 7 و 10 دسي زيمنس بر متر) قرار گرفت. در اين آزمايش، رنگدانه‌هاي فتوسنتزي شامل كلروفيل-هاي a و b، مجموع (a+b)، نسبت (a/b) و شاخص پايداري آنها (CSI) مورد ارزيابي قرار گرفت. محتواي عناصر غذايي شامل يون هاي سديم، پتاسيم، منيزيم و كلسيم و همچنين پارامترهاي بيوشيميايي شاخص از جمله قندهاي محلول (كل)، پرولين، اسيدهاي آمينه آزاد و محتوي پروتيين كل اندازه گيري شدند. نتايج نشان داد علاوه بر وجود رابطه‌ي مستقيم و منفي بين افزايش ميزان شوري و بيشتر پارامترهاي مربوط به رنگدانه‌هاي فتوسنتزي، يك فرايند رقابتي بين يون هاي سديم و كلر با يون هاي پتاسيم و كلسيم برقرار است. افزايش شوري آب آبياري سبب تجمع معني‌دار قند هاي محلول، پرولين و اسيد هاي آمينه آزاد و كاهش تراكم پروتيين گرديد. در اين آزمايش نهال‌هاي بادام (رقم مامايي) شوري آب آبياري را تا 3 دسي زيمنس بر متر، بدون نشان دادن تغييرات اساسي در پارامترهاي فيزيوبيوشيميايي، تحمل كردند.

Salinity is one of the major environmental stresses that adversely affects plant growth and metabolism. Salt stress affects plant physiology at both whole-plant and cellular levels through osmotic and ionic stress effects. In Iran, orchard crops such as almond are mainly confined to irrigated fields. Irrigated agricultural lands in arid regions, characterized by chronic drought, extreme temperatures, and scarce precipitation, induce accumulation of salt in soils following a combination of sustained evaporative and transpirational water losses. In order to evaluate of physio-biochemical response in almond trees to salinity stress, the present investigation was carried out. One-year old almond seedlings (Mamaei cultivar) were subjected to different salinity treatments:3, 5, 7, and 10 dS.m-1). Characteristics of photosynthetic pigments (involving, Chl. a, Chl. b, Chl. (a + b) and CIS), concentration of nutrient elements and some biochemical parameters were measured. Our study revealed a strong and negative relationship between increasing salinity intensity and most of the measured parameters related to photosynthetic pigments. Our results showed a competitive process among the measured nutrients ions (amongst Na+, Cl-, and K+, Ca2+) and soil salt content. In conclusion, the photosynthetic pigment traits, nutrient element contents, and biochemical parameters measured under NaCl treatments indicate that almond seedlings studied can be regarded as salt sensitive.