عوامل اجتماعي موثر بر پرورش اخلاقي جوانان براي رعايت انصاف، به‌منزله هنجار اخلاقي صدرنشين

The Case Study of Moral Education of Youth toward Norm of Fairness as a Significant Moral Norm

هنجار اخلاقي انصاف به منزله تجلي عدالت در سطح جامعه، مهم ترين معيار رفتاري براي توزيع منابع است. اين مقاله نيز درجهت تحليل اجتماعي اين قاعده رفتاري تنظيم شده است. رويكرد اصلي اين مقاله، نظريه تلفيقي و چندبُعدي نظم اجتماعي است؛ چراكه در آن به ارتباط وثيقِ نكات محوري نظريه هاي تربيتي توجه و از تقليل گرايي مرسوم اجتناب شده است. روش انجام تحقيق، بنابه امكانات و ماهيت، پيمايش درون موردي از نُه دبيرستان در سطح استان تهران و 739 دانش آموز است. در اين مقاله، هنجار اخلاقي انصاف به دو بُعد اصلي عام گرا و خاص گرا تقسيم شده است كه شعاع به كارگيري اين هنجار را مطمح‌نظر دارد. فرضيه هاي تحقيق ازطريق شواهد كمي و كيفي به‌لحاظ تجربي تاييد مي‌شوند. نتايجِ تحليل رگرسيوني چندگامه حاكي از آن است كه در سطح فرد، متغيرهاي تعهد خاص گرا، اعتماد عام گرا، و صداقت عام گرا بيشترين نقشِ تقويت‌كننده را در تمايل جوانان براي رعايت عام گراي هنجار انصاف دارا هستند. در سطح خانواده، ويژگي هاي هم گامي و مذهب مهم ترين عوامل مقوم انصاف عام گرا هستند. در سطح مدرسه، هم گامي در مدرسه بيشترين نقش را در تقويت انصاف عام گرا دارد و در سطح جامعه، ميزان ارزيابي از گسترش عدالت در انصاف عام گراي جوانان نقش منفي ايفا مي‌كند.

Norm of fairness which reflects the presence of justice in society is the most required moral norm for equal distribution of resources. The purpose of this article is to explain this social rule. Social order theory based on integrated and multi-dimensional approach is considered to reveal the relationships among different educational key points and to avoid reductionism. The research method is survey which could create interrelations among 739 students. In this article, fairness norm is included general versus particular aspects. Qualitative and quantitative findings confirm the hypotheses. Stepwise regressions equations show that on the individual level, particularistic commitment and general honesty played the most important role in general fairness among youth. On the family level, variables such as participation and religion are important to construct fairness. Finally, on the society level, general fairness is negatively affected by youth evaluation of extended justice.