طرد اجتماعي جوانان؛ ابعاد و شاخص‎ها

Social Exclusion of the Youths; Dimensions and Indexes

مقاله حاضر، برگرفته از پيمايشي ميداني در زمينه طرد اجتماعي جوانان در ايران است كه با هدف برررسي ادبيات نظري و نيز سنجش تجربي ميزان و ابعاد طرد اجتماعي و شرايط و عوامل زمينه ساز آن در جمعيت جوان شهري تهران و حاشيه با نمونه اي به حجم 1200 نفر به اجرا درآمده است . رهيافت و مفهوم نوين طرد اجتماعي، چارچوب پژوهشي در عرصه تحقيقات نابرابري ، فقر و محروميت هاي اجتماعي مزمن به روي محققين مسايل اجتماعي گشوده است كه بر مبناي آن وجوه پيدا و پنهان مسيله طرد در گروه هاي در معرض خطر از جمله جوانان، در گستره اي وسيعتر بطور سيستماتيك و دقيقتر قابل سنجش خواهد بود. در چشم انداز طرد اجتماعي، افراد، گروه ها و مناطق مطرود، برحسب شرايط، حوادث و خصايصي معين (متفاوت) بصورت انباشتي و مزمن از جريان اصلي توزيع منابع و فرصت هاي اجتماعي جدا و در حاشيه قرار مي گيرند؛ بطوري كه خلاصي از اين وضعيت (تله طرد) امري فرافردي و نيازمند اقدامات اصلاحي و مداخلات ادغامي در سطح اجتماعي و سيستمي خواهد بود. يافته ها و نتايج حاصل از بررسي كه در دوبخش توصيفي و تحليلي در مقاله ارايه گرديده اند، نشان مي دهد حدود نيمي از نوجوانان و جوانان مورد مطالعه، اعم از دختر و پسر، در گستره وسيعي از جواني (29-15 سال) و انتقال هاي اساسي مربوط به آن، در تهران و شهرهاي حاشيه، در خطر طرد اجتماعي” بالاتر از حد متوسط” قرار دارند و در حال حاضر، در وضعيت محدوديت هاي چندگانه و مزمن عيني و ذهني، به سر مي برند. گستره شاخص طرد ذهني بيش از طرد عيني بوده و بغير از سن، تابع ساير عوامل خطرزا (جنسيت و محل اقامت پاسخگويان) نيست. در مقابل، طرد عيني عليرغم رابطه معني دار با متغيرهاي سن و محل اقامت، در غالب ابعاد جنبه فراجنس داشته است.

This paper is adopted from a survey on the social exclusion of the youths in Iran aiming to study the theoretical literature of the subject and to assess the amount and dimensions of the social exclusion and its conditions and contexts in the young urban population of Tehran and its margins. The survey was administrated on a sample including 1200 subjects. The modern concept of the social exclusion has created a research framework in the field of inequality, poverty and social deprivation. Based on the mentioned framework, the visible and invisible dimensions of the social exclusion of the at-risk groups including youths will be assessed in a wider scope and in more systematic and more precise way. In the social exclusion context, the excluded groups and regions are marginalized and excluded from the mainstream of the distribution of resources and social opportunities based on some (different) specific conditions, events, and characteristics in an accumulative and chronic way, so that their release from such a situation (i.e. from the exclusion trap) will be a trans-personal issue requiring corrective activities and combinational interventions at systemic and social level. The findings and results of this research are presented in a descriptive and an analytic part in the paper. The mentioned findings and results show that approximately half of the teenagers and youths of the study (including both boys and girls) of Tehran and its margins stand at the risk of being marginalized and socially excluded in most part of their youth age (15-29 years old). This risk for the mentioned population is higher than average and currently the studied population live in the situation of objective and subjective chronic multiple limitations. The range of the subjective exclusion index is more than the objective exclusion. There is no significant relationship between the mentioned index and the risk variables (including the gender and the residence of the respondents) except for the variable of the age which shows a significant relationship with the subjective exclusion. In contrast, the objective exclusion has a significant relationship with the age and residence, though it has no significant relationship with the variable of the gender. Keywords: Social Exclusion, Objective Exclusion, Subjective Exclusion, Youths and Teenagers, Urban Areas and Gender