تاثير مايه زني جدايه هاي بومي ازتوباكتر بر عملكرد و شاخص هاي رشد گندم آبي در ايران

Effects of Inoculation of Native Azotobacter on Yeild and Growth Indices of Wheat in Iran

ازتوباكتر يك باكتري محرك رشد گياه است كه قادر است از طريق مكانيسم هاي مختلفي از جمله تثبيت نيتروژن مولكولي، توليد هورمون هاي گـياهي و انحلال فسفات هاي نامحلول، رشد گياهان را تحت تاثير قرار دهد. در اين پژوهش 10 جدايه باكتري Azotobacter chroococcum كه در پژوهش هاي قبلي و طي بررسي هاي آزمايشگاهي و گلخانه اي انتخاب شده بودند به شكل مايه تلقيح هاي پودري با حامل پرليت به صورت آزمايشات مزرعه اي و در قالب طرح بلوك-هاي كامل تصادفي با 10 تيمار تلقيحي و يك تيمار بدون تلقيح در 3 تكرار و به صورت مايه زني بذرمال بر روي گياه گندم اجرا شد. آزمايشات مزرعه اي در مزارع تحقيقاتي استان هاي آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي، خراسان رضوي، كردستان و فارس انجام شد. نتايج نشان داد كه در آذربايجان شرقي 9 جدايه موجب افزايش عملكرد كل و جدايه T7 موجب افزايش معني دار در سطح پنج درصد در عملكرد كاه و كلش نسبت به شاهد شد. همچنين در اين استان جدايه هاي T3 و T4 به طور معني داري در سطح پنج درصد وزن هزار دانه را نسبت به شاهد افزايش دادند. نتايج در استان خراسان مشخص نمود كه T11 سبب افزايش معني دار ارتفاع بوته و عملكرد كاه و كلش و T10 باعث افزايش معني دار مقدار نيتروژن برگ پرچم نسبت به شاهد بدون تلقيح در سطح پنج درصد شد. در استان فارس بيشترين ميانگين در مورد عملكرد دانه و وزن خشك اندام هوايي مربوط به تيمار T8 بود.

Azotobacter is a plant growth promoting rhizobacterium that can stimulate the growth of plants by different mechanisms, including nitrogen fixation, production of phytohormones and ability of solubilizing phosphorous. In this research 10 isolates of Azotobacter chroococcum (selected form previous investigations) native to Iranian soils, were used for field experiments. The field experiments were conducted with ten bacterial inoculation treatments and control in randomized completed block design with three replications in some provences in Iran. The inoculums were prepared in powdery forms with perlite as carier. The inoculums were used as seed inoculation. Diverse results were observed s in different provinces. In Azerbaijan Sharghi, 9 isolates increased the total yield of wheat and one isolate (T7) increased significantly the straw and stubble compared to control. T3 and T4 increased significantly the thousands-seed weight over control. The results in Khorasan Razavi province revealed that T11 increased the height and yield of straw and stubble and T10 isolate increased significantly the nitrogen content in the flag leaf. In Fars province, T8 isolate had the highest mean on seed yield and shoot dry weight. There was not significant effect of inoculation on growth indices of wheat in Kordestan and Azerbaijan gharghi provinces.