بررسي كنايه در شرف‌نامه نظامي

چكيده يكي از امكاناتي كه شاعر مي‌تواند نقش خيال‌انگيزي در شعر را به كمال برساند، كنايه است. حكيم نظامي ‌گنجه‌اي، داستان‌سراي تواناي قرن ششم، در آثار خود از كنايات، بهره فراواني گرفته و همين عامل نيز موجب غناي تصاوير كنايي اشعار وي شده است. شاعر با استفاده از انواع كنايه و با اندك بهره‌گيري از عناصر جنبي شعر، بيشترين معني را به كلمه مي‌دهد و بيشترين قدرت القا را به زبان مي‌بخشد. اين پژوهش انواع اين كنايات و خصوصاً كناياتي كه ويژه زبان نظامي‌ مي‌باشد را در چهار دسته كلي تقسيم كرده و مورد بررسي قرار داده است. بعضي از كنايات نظامي در اشعار ساير شاعران هم رايج بوده و برخي از آن‌ها از ابتكارات خاص اوست. وي با بهره‌گيري از كنايات جايگزيني مناسب براي واژه‌هاي ممنوعه پديد آورده است.

Abstract One of the potentialities where by a poet can enhance the imagination fuction in a poem is metonymy. The wise Nezami of Qanje, a prominent Story teller of the 6 the centuty has used metonymy a lot in his work. This feature has enriched his poems in this respect. The poet has given a lot of Semantic load to the words through the use of different allusions. This article classifies the metonymy into four major categories Some of the Nazami’s metonymires are also common in the other poet’s poem and some are his own initiatives. He found them a good substitutes for taboos. Key words Nezami, Sharafname, metonymy