اثر وزن بنه و مصرف انواع مختلف كود بر برخي خصوصيات رشدي و عملكرد زعفران (Crocus sativus L.) در شرايط مه ولات

Effects of corm weight and application of fertilizer types on some growth characteristics and yield of saffron (Crocus sativus L.) under

به منظور مطالعه اثرات مصرف انواع كودهاي دامي، شيميايي و بيولوژيك و وزن بنه بر ويژگي هاي گل و برگ زعفران (Crocus sativus L.)، آزمايشي در شهرستان مه ولات در سال زراعي 91-1390 انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل سه اندازه بنه (6-4، 10-8 و 14-12 گرم)، سه سطح مصرف كود بيولوژيك (كود نيتروكسين، كود بيوسوپرفسفات و عدم مصرف كود بيولوژيك) و سه سطح مصرف كود دامي و شيميايي رايج (100%، 50% و عدم مصرف كود دامي و شيميايي) بودند. آزمايش به صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار انجام شد و در آن كود دامي و شيميايي رايج به عنوان فاكتور كرت اصلي و تركيب فاكتوريل از كود بيولوژيك و وزن بنه به عنوان فاكتور كرت فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج آزمايش نشان داد كه تاثير كود دامي و شيميايي بر وزن خشك گل، وزن كلاله و خامه، تعداد برگ و طول برگ زعفران معني دار بود، به گونه اي كه بيشترين وزن خشك گل، وزن كلاله و خامه، تعداد برگ و طول برگ به ترتيب برابر با 22/0 گرم در مترمربع، 24 ميلي گرم در مترمربع، 9/15 برگ در بوته و 8/21 سانتي متر، با مصرف 100% كود دامي و شيميايي و كمترين آن در نتيجه عدم مصرف اين كودها به دست آمد. تاثير مصرف كود بيولوژيك بر تعداد برگ و طول برگ زعفران معني-دار بود و بيشترين تعداد و طول برگ (به ترتيب با 7/16 برگ در بوته و 3/20 سانتي متر) با مصرف كود نيتروكسين، بيوسوپرفسفات و عدم مصرف كود بيولوژيك به دست آمد، ولي وزن كلاله و خامه تحت تاثير مصرف كودهاي بيولوژيك قرار نگرفت. كود بيولوژيك نيتروكسين باعث تغيير معني داري در وزن گل خشك زعفران شد؛ در حالي كه مصرف كود بيولوژيك بيوسوپرفسفات در وزن خشك گل زعفران تغيير معني داري ايجاد نكرد. همچنين وزن خشك گل، وزن كلاله و خامه، تعداد برگ و طول برگ به طور معني داري تحت تاثير اندازه بنه قرار گرفت و با افزايش اندازه بنه بر مقدار اين صفات افزوده شد. همچنين اثر متقابل مصرف كود دامي و شيميايي و اندازه بنه بر وزن خشك گل، وزن كلاله و خامه، تعداد برگ و طول برگ معني دار بود. اثر متقابل مصرف كود بيولوژيك و اندازه بنه بر وزن خشك گل و تعداد برگ و اثر متقابل مصرف كود دامي و شيميايي و كود بيولوژيك بر تعداد برگ و طول برگ معني دار بود.

In order to study the effects of manure, biological and chemical fertilizers and corm weight on characteristics of saffron flower and leaf criteria, an experiment was conducted as split plot factorial based on a RCBD with four replications at Mahvelat city during growing season of 2011-2012. Treatments were included three corm weights (4-6, 8-10 and 12-14 g), bio-fertilizer in three types (Nitroxin, Bio-super phosphate and no bio-fertilizer) and manure and chemical fertilizers in three levels (100 and 50% and non fertilizer). Manure, chemical fertilizers and corm size were considered as main plot and sub plot factors, respectively. The results showed that the effect of manure and chemical fertilizers were significant on flower dry weight, stigma and style weight, leaf number and leaf length of saffron. Application of 100% manure with chemical fertilizer had resulted in maximum flower dry weight, stigma and style weight, leaf number and leaf length of saffron. Effect of biological fertilizer was significant on leaf number and leaf length and their maximum were obtained in Nitroxin, Bio super phosphate and no bio-fertilizer, respectively. But application of biological fertilizer had no significant effect on stigma and style weight of saffron. Nitroxin fertilizer had a significant effect on flower dry weight while the use of Bio super phosphate fertilizer had no significant effect on these traits. Also, the flower dry weight, stigma and style weights, leaf number and leaf length of saffron significantly affected by corm size. The results revealed that the interaction effect of manure-chemical fertilizers and corm weight was significant on dry flower weight, stigma and style weights, leaf number and leaf length of saffron. Interaction effects of biological fertilizer and corm weight was significant on dry flower weight and leaf number of saffron and also there was significant effect between manure-chemical and biological fertilizers on leaf number and leaf length of saffron.