بررسي تطبيقي برنامه آموزشي (Curriculum) مقطع كارشناسي ارشد رشته آموزش پزشكي در ايران و برخي از كشورهاي جهان

A Comparative Study of the Curriculum of Masterʹʹs Degree in Medical Education in Iran and Some Other Countries

زمينه و هدف: براي موفقيت هرچه بيشتر رشته آموزش پزشكي و شناسايي نقاط قوت و ضعف برنامه آموزشي (Curriculum) اين رشته، پرداختن به مطالعات تطبيقي و بهره‌مندي از تجارب دانشگاه‌هاي موفق ضروري است. اين مطالعه به منظور مقايسه عناصر تشكيل دهنده برنامه آموزشي رشته آموزش پزشكي دانشگاه‌هاي داندي (Dundee) اسكاتلند، كلگري (Calgary) كانادا و ماستريخت (Maastricht) هلند با ايران انجام شد. روش كار: اطلاعات موردنياز پژوهش تطبيقي حاضر با جستجو در سايت دانشگاه‌هاي مختلف و مكاتبه با آن‌ها جمع‌آوري شد. از اين ميان سه دانشگاه برتر در زمينه آموزش پزشكي شامل داندي، كلگري و ماستريخت به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. الگوي مورد استفاده الگوي Beredy بود كه چهار مرحله توصيف، تفسير، همجواري و مقايسه را در مطالعات تطبيقي مشخص مي‌كند. يافته‌ها: دانشگاه‌هاي داندي، كلگري و ماستريخت تمركز خود را در بيان مشخصات كلي برنامه آموزشي به طور واضح بر آموزش در حيطه علوم پزشكي قرار دادند. رسالت و چشم‌انداز، ارزش‌ها و باورهاي رشته در هيچ يك از برنامه‌هاي مورد مطالعه مشاهده نشد. استراتژي‌هاي آموزشي مورد استفاده در دانشگاه‌هاي داندي و ماستريخت با بيان علت استفاده از آن‌ها و همچنين نحوه ارايه دوره توضيح داده شد. هر سه دانشگاه مورد مطالعه از مقاطع كارشناسي نيز دانشجو مي‌پذيرفتند و در ليست دروس همه دانشگاه‌ها بر درس روش تحقيق در آموزش تاكيد بسيار زيادي شده بود. نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج حاصل از تطبيق برنامه آموزشي ‏ايران با سه دانشگاه‌ مذكور، به نظر مي‌رسد كه برنامه ايران جامع و كامل است، اما به منظور رفع كاستي‌ها و ارتقاي آن مواردي همچون «بازنگري اهداف و استراتژي‌هاي آموزشي، ارايه دوره به دو صورت مجازي و حضوري، پذيرش از مقطع كارشناسي، ارايه دروس كمبود يا جبراني تحت عنوان ديگري مانند دروس پيش‌نياز و تاكيد بيشتر بر درس شيوه‌هاي تحقيق در آموزش» پيشنهاد مي‌شود.

Background & Objective: For greater success of the discipline of medical education and recognition of its weaknesses and strengths, performing a comparative study and utilizing the experiences of successful universities is necessary. This study was performed to compare the elements of the curricula of medical education discipline in the universities of Dundee (Scotland), Calgary (Canada), and Maastricht (Holland) with Iran. Methods: Data were gathered by searching university websites and communicating with them. The 3 universities of Dundee, Calgary and Maastricht, which had a high ranking in the medical education major, were selected as the study sample. The research model used in this study was the Beredy model that specifies the four stages of description, interpretation, proximity, and comparison in comparative studies. Results: The universities of Dundee, Calgary, and Maastricht, in stating the general characteristics of curriculum, have clearly focused on education in the field of medical sciences. Elements of mission, vision, and value were not observed in their curricula. In the universities of Dundee and Maastricht, educational strategies and the reason for their application, and the manner of course presentation had been explained. All 3 universities enrolled bachelor students. The course of research in education was emphasized by all universities. Conclusion: Based on this comparative study the curriculum of medical education in Iran seems complete and comprehensive. However, for quality improvement, the revision of goals and strategies of the discipline is necessary. Moreover, the presentation of courses in two forms of virtual and traditional education, admission of bachelor (BSc) students, replacement of compensatory course with prerequisite courses, and emphasizing of research method in education courses are recommended. Keywords: Comparative study, Curriculum, Beredy model, Medical education, Iran, Dundee, Calgary, Maastricht,