بررسي رابطه برخي صفات با باردهي در تعدادي از ارقام و ژنوتيپ‌هاي گردو

Relationship between Some Traits and Nut Production in Walnut Cultivars and Genotypes

گردو يكی از مهم‌ترين محصولات خشكباری به شمار می‌آيد. با توجه به تكثير بذری گردو، در حال حاضر اين گونه در ايران دارای تنوع بسيار بالايی است. مطالعه رابطه ميزان محصول با سطح مقطع شاخه، سطح مقطع تنه، سطح مقطع تاج و سطح برگ در گردو از اهميت زيادی برخوردار می‌باشد. با بررسی اين رابطه، امكان گزينش ژنوتيپ‌های برتر گردو با دقت بيشتری امكان‌پذير خواهد بود. در اين مطالعه سطح مقطع تنه، سطح مقطع تاج، نسبت تراكم ميوه بر سطح مقطع تنه و تاج، نسبت تعداد برگ و سطح برگ به ازای هر ميوه، نسبت تعداد ميوه به سطح مقطع شاخه، نسبت تعداد برگ به سطح مقطع شاخه، نسبت سطح برگ به سطح مقطع شاخه و درصد سال آوری در هشت ژنوتيپ با عادت باردهی انتهايی و جانبی از كلكسيون گردوی مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر در دو سال (90-1389) مورد بررسی قرار گرفت. نتايج به‌دست آمده نشان داد كه ميانگين دو ساله نسبت تعداد ميوه به سطح مقطع تنه) cm2/تعداد( و تاج ) m2/تعداد( به‌ترتيب برابر 68/1و 43/19 بود. ميانگين نسبت تعداد برگ به ميوه، 42/4 و سطح برگ به ميوه 33/1346 سانتی‌مترمربع به ازای هر ميوه بود. كمترين و بيشترين تراكم ميوه به‌ترتيب مربوط به ژنوتيپ H1-1 با مقدار 74/2 و رقم پدرو با مقدار 36/4 بود. همبستگی ساده بين تراكم ميوه و نسبت سطح برگ به ميوه 7/0- به‌دست آمد. بيشترين درصد سال آوری، در رقم هارتلی با 38/15 درصد ديده شد. اين بررسی نشان داد كه تعداد ميوه با سطح مقطع شاخه، تعداد ميوه با سطح برگ، سطح برگ با سطح مقطع شاخه دارای رابطه معنی‌داری بوده و مدل رگرسيونی پلی نوميال (Polynomial) روابط بين صفات مورد مطالعه را به خوبی توجيه نموده و از ضريب تبيين(R2) بالايی برخوردار بود.

Walnut is one of the most important nut crops in Iran. Because of its sexual propagation in Iran, the tree shows a high genetic diversity. In this study, the correlations between trunk cross-sectional area, scaffold cross area, crop density per trunk cross-sectional area and scaffold cross area, number of leaves and leaf area per nut, nut number to branch cross-sectional area, leaf number to branch cross-sectional area, leaf area to branch cross-sectional area and alternate bearing in eight terminal and lateral nutting genotypes were studied in walnut collection of Seed and Plant Improvement Institute of Iran in two years. Number of nuts to trunk cross sectional area and number of nuts to scaffold cross area were 1.68 (nuts/cm2) and 19.43 (nuts/m2), respectively. The average number of leaves and leaf area per nut were 4.42 (leaf/nut) and 1346.33 (cm2 leaf/nut), respectively. The lowest nut density (number of nut/cm2 branch cross sectional area) was found to be in genotype H1-1 (2.74) and the highest value was found in ‘Pedro’ (4.36). The correlation coefficient between nut density and leaf area per nut was -0.7. The highest alternate bearing was detected in ‘Hartley’ (15.38 %). This study showed that nut number and branch cross sectional area, nut number and branch leaf area, and branch leaf area and branch cross sectional area had very high correlations, and the polynomial regression model was appropriate for studying the relationship between the evaluated traits with high determination coefficients.