بررسي ويژگي‌هاي آگرومورفولوژيكي، درصد اسانس و كامازولن گياه بابونه آلماني (Matricaria chamomilla L.) درخاك‌هاي مختلف استان چهارمحال و بختياري

The Study of Agro-morphological Characteristics, Essential Oil, and Chamazulene Content of German Chamomile in Different Soil Types of Chaharmahal-Va-Bakhtiari Province of Iran

بابونه آلمانی از مهم‌ترين گياهان دارويی شناخته شده توسط انسان و يكی از پر‌مصرف‌ترين گياهان دارويی در جهان است. به‌منظور بررسی تأثير خاك‌های مختلف بر ويژگی‌های رويشی، درصد و عملكرد اسانس و كامازولن بابونه آلمانی، آزمايش گلدانی به‌صورت طرح بلوك‌های كامل تصادفی در سه تكرار انجام شد. برای اين منظور، ده نوع خاك مختلف براساس نقشه‌ خاك 50000/1 از استان چهارمحال و بختياری انتخاب گرديد. نمونه‌برداری از افق سطحی (صفر تا 30 سانتی‌متر) صورت گرفت و پ‌هاش، هدايت الكتريكی، درصد سنگريزه، توزيع اندازه ذرات وكلاس بافت خاك، پتاسيم، كلسيم و منيزيم محلول، سولفات، ازت كل، فسفر قابل جذب، ماده-آلی و درصد كربنات كلسيم معادل آنها اندازه‌گيری شد. در فصل برداشت، ويژگی‌های آگرومورفولوژيكی، درصد و عملكرد اسانس و درصد كامازولن بابونه نيز تعيين گرديد. داده‌ها به‌صورت تك‌متغيره و چند‌متغيره (PCA و RA) آناليز شدند. نتايج نشان داد كه ويژگی-های آگرومورفولوژيكی بابونه در خاك‌های مختلف، متفاوت است. هم‌چنين نتايج آناليز چند‌متغيره نشان داد كه ميزان گوگرد، فسفر قابل جذب، پتاسيم محلول، درصد ماده آلی و درصد كربنات كلسيم معادل از مهم‌ترين فاكتورهای تأثير‌گذار بر ويژگی‌های بابونه هستند و اين ويژگی‌ها، خصوصياتی از جمله تعداد گل، عملكرد گل تازه و خشك، عملكرد كاه، عملكرد اسانس و درصد كامازولن را بيش‌تر تحت تأثير قرار می‌دهند.

German chamomile (Matricaria chamomilla L.) is cultivated in many countries because of its wide-spread uses in pharmaceutical, cosmetics and food industries. In order to investigate the effects of different soil properties on the agro-morphological characteristics, essential oil and chamazulene content of German chamomile, a pot experiment was carried out in a Randomized Complete Block Design (RCBD) with three replications under greenhouse conditions. Ten different soils were selected from the soil map of Chaharmahal–Va–Bakhtiari province with the scale of 1:50,000. Soil samples were collected from 0-30 cm depth of the soil series and soil properties including pH, EC, gravel, particle-size distribution, soluble K+, Ca2+ and Mg2+, SO42-, total N, available P, %OC and percentage of CaCO3 were determined. At the harvest time, agro-morphological characteristics, the content of essential oil, yield of essential oil and the percentage of chamazulene were determined. Univariate and multivariate, PCA and RA analyses were performed on the dataset. Univariate analyses showed that the agro-morphological properties of German chamomile were different in the different soil types. Also, the results demonstrated that Boldaji soil series had the highest values for dried flower yield and essential oil yield with 1172 and 7 Kg/ha, respectively. In contrast, the lowest yields with 243 and 0.2 Kg/ha were obtained for Shahrak soil series. Redundancy Analysis (RA) showed that among the soil properties, the content of sulfur, phosphorus, potassium and organic matter had the highest effect on the number of flowers, fresh and dried flower yield, straw yield, yield of essential oil and the percentage of chamazulene.