تاثير مقادير مختلف كود نيتروژنه و زمان برداشت بر كميت و كيفيت اسانس و ميزان فنل كل در گياه داروييSatureja hortensis L. در استان كرمان

The nitrogen fertilizer and harvesting time effects on quality and quantity of essential oil and total phenolic in Satureja hortensis L. in Kermanclimate

در اين مطالعه تاثير مقادير مختلف كود ازت و ساعات مختلف برداشت بر كميت و كيفيت اسانس و ميزان فنل كل در گياه دارويي مرزه (Satureja hortensis L.) مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش به‌صورت فاكتوريل درقالب بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار و اثر چهار سطح كود نيتروژن (0، 50، 100 و150 كيلوگرم در هكتار) و در ساعات مختلف برداشت (6 ، 12 و 18) انجام شد. اسانس گياه توسط دستگاه كلونجر (تقطير با آب) با تعيين درصد اسانس، استخراج و سپس تركيب‌هاي تشكيل دهنده اسانس توسط دستگاه GC-MS مورد تجزيه قرار گرفتند. براي اندازه‌گيري ميزان فنل كل از روش فولين – سيكالتو و براي تجزيه و تحليل اطلاعات ازروش آناليز واريانس دو طرفه و نرم‌افزار SPSS‌ استفاده شد. نتايج نشان داد كه ميزان كود در افزايش يا كاهش اسانس و سپس فنل كل در گياه تاثير دارد (05/0P < ) اما درتركيبات اسانس تاثير قابل ملاحظه اي ندارد. با افزايش كود نيتروژن به ميزان 50 تا 100 كيلوگرم در هكتار باعث افزايش مقدار اسانس و فنل كل شده در حالي كه با افزايش بيشتر كود از ميزان اسانس و فنل كل كاسته مي‌شود. همچنين ساعت برداشت در ميزان اسانس و فنل جذب شده نيز تاثير دارد (05/0P < ). به‌طوري‌كه ميزان فنل در برداشت صبحگاهي بيشتر از ظهر و عصر است و ميزان اسانس در برداشت ساعات آخر روز بيشتر است. بنابراين به‌منظور دستيابي به بيشترين مقدار اسانس و فنل كل در گياه مرزه بهتر است اين گياه در شرايطي با ميزان كود نيتروژن بين 50 تا 100 كيلوگرم در هكتار كاشت و برداشت شود.

In this study the effects of different amounts of nitrogen fertilizer and harvesting time on essential oil composition and total phenolic content of Satureja hortensis L. were studied. Factorial experiment was performed in the randomized complete block with 3 replication and effect of 4 level of nitrogen (0, 50, 100 and 150 kg ha) in different harvesting times (6, 12 and 18). The essential oils were collected by Clevenger apparatus in hydro distillation method and analyzed by GC-MS. TP contents were measured by Folin-Ciocalteu method and the data were analyzed by SPSS software. The result showed that the amount of fertilizer and harvesting times had good effect on essential oil composition and TP content (Total phenol) (P < 0.05). However by increasing the amount of nitrogen fertilizer between 50 to 100 kilogram per hectare, essential oil were increased, but the total phenols were increased in the morning harvesting time .Therefore to obtain the most amount of essential oil and phenol from S.hortensis L. is better to harvest this plant with amount of nitrogen fertilizer between 50 to 100 kilogram per hectare.