پهنه‌بندي گياه دارويي Teucrium polium L. در رويشگاه‌هاي مختلف حوضه‌ آبخيز مهارلو استان فارس

Zoning of Teucrium polium L. (MP) in the habitate of the watershed in Maharlo-Fars-Iran

بسياري از گونه‌هاي دارويي كه در عرصه‌هاي طبيعي پراكنش دارند به ‌دليل بهره‌برداري‌ بي‌رويه در معرض تخريب قرار گرفته و براي جلوگيري از اين پديده، كشت و اهلي‌كردن آنها ضرورت دارد كه آن هم بدون اطلاع از عوامل اكولوژيك موثر در پراكنش آنها در زيستگاه‌هاي طبيعي ميسر نيست. پس از جمع‌آوري اطلاعات موجود در مورد پراكنش گونه‌ گياهي Teucrium polium در شرايط مختلف رويشگاهي حوضه آبخيز مهارلو، 3 ناحيه رويشي انتخاب گرديد. به‌منظور تعيين نوع و ميزان ارتباط اين گونه با مولفه‌هاي اكولوژيكي، برداشت‌هاي صحرايي در هر 3 منطقه پراكنش گياه انجام شد. عمده خصوصيات گياهي نشان دهنده ارتباط قوي درصد پوشش، تراكم، فراواني، توليد، وفور، بنيه گياهي، چيرگي، اجتماعي بودن و تكميل چرخه فنولوژي بود. جهت بررسي رفتار پارامترها و همگني آنها با يكديگر، از آناليز مولفه‌هاي اصلي (PCA) استفاده شد. با توجه به ضرايب تجزيه به مولفه‌هاي اصلي، مشخص گرديد كه متغيرهاي اجتماعي بودن و بنيه گياهي بيشترين ضرايب را در مولفه اول و تراكم و توليد، بيشترين ضرايب را در مولفه دوم دارند. نمودار ضرايب ‌Pc1 در برابر Pc2 مشخص كرد، سه رويشگاه در سه ناحيه جداگانه قرار دارند. همچنين نتايج نشان مي‌دهد كه پراكنش و نياز رويشگاهي گياه كلپوره، به مقدار زيادي در دو رويشگاه : سروستان و دراك مشابه بوده و در يك گروه قرار مي‌گيرند. با در نظر گرفتن شباهت 60 درصد در هر دو مرحله آناليز خوشه‌اي، نتايج نشان مي‌دهد كه بين رويشگاه سروستان و چشمه انجير براي متغيرهاي گياهي، 76/76 درصد شباهت ديده مي‌شود و با در نظر گرفتن تمامي متغيرها (اكولوژيكي و گياهي)، شباهت اين دو رويشگاه به 98/47 درصد مي‌رسد.

Many medicinal species distribution in natural areas, which have been degraded due to excessive exploitation, culture and domestication, So even without the knowledge of the ecological factors affecting their distribution in the habitat is not possible to normal. After gathering information about the distribution of plant species in different habitat Teucrium polium on Maharlu Basin, three areas were selected for growth. In order to determine the type and extent of the relationship between the components of ecological field survey was conducted in three regional distribution. This relationship reflects the characteristics of vegetation cover, density, frequenc, productivity, abundance, plant vigor, dominance, sociability and phenological cycle was completed. To determine the parameters of and homogeneity among them, the PCA analysis (PCA) was used. According to the PCA coefficients, it was found that Sociability variables and Vigor the maximum values of the first component and the Density and Production, the highest values are in the second component. Pc1 Pc2 coefficients indicated in the diagram, the three sites are located in three separate areas. The results show that the distribution and habitat requirements of the Teucrium species, a lot of were similar in the two habitats Sarvestan and Cheshme - Anjir are in the same group. In view of the similarity of 60% in both the cluster analysis , the results indicate that vegetation Cheshme-Anjir and Sarvestan plant variables, 79.6% similarity is found with respect to all variables (ecological and vegetation), similar to the two sites in 75.3 of it .