بررسي كميت و كيفيت اسانس گياه داروييL. Satureja mutica در فصول مختلف رشد در استان خراسان شمالي

Essential oil composition of Satureja mutica L. in different seasons of North Khorasan province

اسانس گياه دارويي مرزه (Satureja mutica L.) متعلق به تيره نعناعيان در صنايع مختلف دارويي، آرايشي و بهداشتي كاربرد فراوان دارد. در اين تحقيق به‌منظور دستيابي به‌كميت و كيفيت بهينه اسانس گونه Satureja mutica، در زمان‌هاي مختلف برداشت، سرشاخه‌هاي هوايي گياه در دوره‌هاي مختلف رشد گياه (1391) جمع‌آوري و پس از خشك شدن به روش تقطير با بخار آب اسانس‌گيري و جهت آناليز و شناسايي مواد موثره اسانس از دستگاه GC-MS استفاده شد. نتايج نشان داد بالاترين بازده اسانس به‌ترتيب مربوط به فصول تابستان (78/3 درصد) و بهار (26/3 درصد) گزارش شد و دو تركيب گاماترپينن و تيمول عمده تركيبات اسانس بهاره و تركيبات كارواكرول و پارا-سيمن عمده تركيبات اسانس پاييزه گزارش گرديد، يافته‌هاي اين بررسي نشان داد كه اسانس تابستانه در فاز گلدهي گياه از كميت و كيفيت بهينه اسانس برخوردار است و اين موضوع در تاييد استفاده و برداشت سنتي گياه و سپس تاثيرپذيري بيشتر آن قابل بحث است.

Satureja mutica L. is an annual aromatic plant, belongs to Lamiaceae family which have been used in industries like culinary, pharmaceutical, dietary, food and drinking and many others. In this research, moreover the best time to harvest in order to achieve the highest essential oil from Satureja mutica, the effect of harvesting time on chemical compositions were investigated. The essential oils of samples in different seasons were obtained by water distillation and analyzed by GC & GC/MS. The oil yields were highest in summer (3.78%) and spring (3.26%), respectively. 29 compounds were identified from the essential oils and 19 compounds were common at the three Seasons. Carvacrol, thymol, ?-terpinene, p-cymene and thymol were the maximum components in spring oil, also carvacrol and para-cymene were maximum compounds in autumun oil. This findings were suggested that the summer oil was the best time harvesting of Satureja mutica.