پديد آورندگان :
محمودي، پيمان نويسنده عضو كانون پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامي واحد سنندج , , عليجاني، دكتر بهلول نويسنده استاد اقليم شناسي و مدير قطب علمي تحليل فضايي مخاطرات محيطي، دانشگاه تربيت معلم ,
كليدواژه :
رژيم بارشي , روش ادغام وارد , استان كردستان , پهنه بندي , تحليل خوشه اي
چكيده فارسي :
در بررسي هاي اقليمي هرچند كه ميزان كلي بارش در تعيين شرايط آب و هوايي و در نهايت اكولوژيكي عامل مهمي به شمار مي آيد، ليكن توزيع فصلي آن و به عبارت دقيق تر تطابق آن با نيازهاي محيطي به ويژه كشاورزي داراي اهميت فراواني است. در اين پژوهش هدف آن است كه در يك مقياس استاني ابتدا رژيم هاي بارشي هر محل در استان كردستان شناسايي و آنگاه از راه مقايسه رژيم هاي بارشي، گونه هاي اصلي را يافته و قلمرو هر يك از آنها را بر روي يك نقشه پهنه بندي كنيم. لذا از داده هاي ماهانه 83 ايستگاه سينوپتيك، اقليم شناسي و بارانسنجي براي يك دوره 30 ساله (1387 - 1358) بهره گرفته شد. نقص اماري ايستگاه ها نسبت به 30 سال بر اساس مدل رگرسيوني با هماهنگ ترين ايستگاه تكميل شد.
براي انجام اين پهنه بندي ابتدا بارش ماهانه هر كدام از ايستگاه ها به كل بارش همان سال تقسيم شد تا بارش نسبي هر ماه براي ايستگاه ها بدست آيد. در ادامه از روش تحليل خوشه اي با روش ادغام وارد جهت پهنه بندي رژيم هاي بارشي استان كردستان بهره برده شد. بر اساس اين روش دو رژيم بارشي متفاوت با عناوين رژيم بارشي زمستانه و رژيم بارشي زمستانه – بهاره قابل تفكيك است. به گونه ايي كه رژيم بارشي زمستانه در غرب استان و رژيم بارش زمستانه-بهاره در مركز و شرق استان حاكميت دارد. رژيم زمستانه رژيمي است كه نزديك به 44 درصد كل بارش سالانه آن در فصل زمستان ريزش مي كند. بعد از آن به ترتيب دو فصل پاييز و بهار هر كدام با 28 و 27 درصد كل بارش سالانه در رديف هاي بعدي قرار مي گيرند. در رژيم بارش زمستانه – بهاره، بيشتر بارش تقريباً به طور مساوي و با كمي اختلاف در حدود 2 درصد در دو فصل زمستان و بهار مي بارد، به طوريكه بارش فصل زمستان و بهار، حدود 36 و 34 درصد كل بارش سالانه است. بعد از آن فصل پاييز است كه 28 درصد كل بارش هاي دريافتي سالانه اين پهنه را به خود اختصاص داده است
چكيده لاتين :
In climatic studies, although the total amount of precipitation is an important factor for determining weather conditions and, finally, ecology, its seasonal distribution and, in other words, compliance with environmental needs, especially in agriculture, is significant, too. In this research, first, the aim was to recognize precipitation regimes at the province scale for each location in Kurdistan province; then the precipitation regimes were compared and, the basis type and classification of each were found on the map.
Therefore, 83 synoptic, climatology and rain gauge stations data were used in this study for a period of 30 years (1978-2007). The statistical problem of stations was completed using the regression model relative to 30 years in the most homogenous station.
To perform of this classification, first, monthly precipitation of each station was divided by the total precipitation for the same year in order to obtain relative precipitation in each month for the stations. After that, cluster analysis was used along with Ward technique and the classification of the precipitation regimes of the province was prepared. Based on this method, there were two different regimes of precipitation, namely winter and winter – spring precipitations, which were separately illustrated; the winter precipitation in west and the winter-spring precipitation in the center of Kurdistan province were dominate. The winter regimes contained 44% of annual total precipitation, which related to the winter season. After that, autumn and spring precipitations had 28% and, 27% annual total precipitation, respectively. In the winter-spring regime, more amount of precipitation occurs approximately equally or with a little difference of about 2% in winter and autumn, so that the winter and spring seasonal precipitation came up to about 36% and, 34% of annual total precipitation, respectively. After that, autumn season had 28% of annual total precipitation of this area.
