تاثير گرد و غبار بر كيفيت شيميايي و ميكروبي ميوه خرما، استان بوشهر

The effect of dust on the chemical and microbiological qualities of the date palm fruits from Bushehr-Iran

زمينه: كشت خرما در استان بوشهر قدمت طولاني دارد. در طي دهه اخير، گرد و غبار، علاوه‌بر آثار سو مستقيم بر انسان‌ها، باعث هجوم انواع آفت به نخلستان‌هاي غرب و جنوب ايران از جمله استان بوشهر گرديده است. با توجه به اهميت خرما در اين استان، ميزان آلودگي محصول به اين آلاينده، بر اساس ارزيابي شاخص‌هاي خاكسترهاي كل و نامحلول در اسيد جهت ارزيابي آلودگي‌هاي شيميايي و همچنين شاخص‌هاي كپك و مخمر به‌عنوان ماركر آلودگي ميكروبي انجام گرديد. اخيراً در برخي كارخانجات بسته‌بندي، شستشوي محصول پس از برداشت، انجام مي‌گيرد. در مطالعه اخير، ميزان تاثير اين عمل بر كاهش اين آلودگي و نيز اثر زمان، بر كيفيت و ماندگاري خرماهاي شستشو شده و نشده، مورد بررسي قرارگرفته است. مواد و روش‌ها: از 24 كارگاه بسته‌بندي خرماي صنعتي و سنتي، به‌طور مساوي 48 نمونه خرماي شسته شده و نشده نمونه‌برداري شدند و طبق استانداردهاي ملي ايران، براي خرما و خمير خرما، مورد آزمون و مقايسه قرارگرفتند. يافته‌ها: ميانگين خاكستر نامحلول در اسيد و خاكستر كل (وزني) در نمونه‌هاي خرما زدوده شده به‌ترتيب 14/0±05/1 و 32/0±32/3 و در نمونه زدوده نشده به‌ترتيب 27/0±36/1 و 64/1±59/4 درصد بودند. وجود مخمر درتمام نمونه‌ها، آشكار ولي كمتر از حد مجاز (CFU 104×1) بود. تمام نمونه‌هاي خرما داراي آزمون كپك مثبت بودند. ميانگين درصد خاكستر كل در نمونه‌هاي خرماي شستشو داده نشده و داده شده به ترتيب 84/1 و 33/1 برابر حداكثر حد مجاز بودند. در تمام نمونه‌ها (100 درصد) خاكستر نامحلول در اسيد (05/0 > P) و 98 درصد خاكستر كل (05/0 > P) بالاتر از حد مجاز بودند. طبق نتايج، ميانگين درصد خاكستر نامحلول در اسيد در دو گروه داراي اختلاف بودند، در حالي‌كه اختلاف آن‌ها معني‌دار نبود (13/0=P). در شرايط يكسان نگهداري، ميانگين مخمرها در نمونه‌هاي زدوده شده، بيش از نمونه‌هاي زدوده نشده و داراي اختلاف معنادار بودند (05/0 > P). كپك در نمونه‌هاي شستشو داده نشده به ميزان 3/83 درصد و در شسته شده 75 درصد بيشتر از حد مجاز بودند. با توجه به نتايج، با وجود كاهش ميزان كپك در نمونه‌هاي شسته شده نسبت به نشده، اين عمل نتوانسته است، آلودگي را برطرف نمايد يا حتي تا حد مجاز پايين آورد. نتيجه‌گيري: يافته‌ها بيان مي‌كنند كه جهت نگهداري طولاني خرما، زدودن به‌طريق مرسوم، روش مناسبي به‌نظر نمي‌رسد، چرا كه پس از يك سال نگهداري آن‌ها در شرايط يكسان، تمام نمونه‌هاي شسته نشده، از نظر ظاهري سالم و در مقابل آفات و حشره‌زدگي بدون تغيير باقي مانده بودند، در حالي‌كه ميزان 6/91 درصد نمونه‌هاي شسته شده پس از يك سال دچار حشره‌زدگي شده و بافت خرما داراي وضعيت ظاهري بسيار نامطلوبي گرديده بود.

Background: The date palm cultivation has a long history in Bushehr province. Throughout the recent decade; the dusts, in addition to direct harmful effects on humans, have adverse effects on health of the population living in this area. The infestation of pests in the southern province of Bushehr has groves. Due to the importance of dates in this area, the total ash and acid insoluble ash as indexes for assessing of chemical pollution and also, mold and yeast as indicators for microbial contamination were evaluated. Recently in a number of dates packaging industries, washing the products after the harvest is done. In current study, the effects of rinsing to decrease the dust pollution on date palm along with, the time effect on the quality and durability of washed and un-washed dates were investigated. Materials and Methods: Overall, 48 washed and un-washed dates were sampled from traditional and technologically advanced packaging industries, equally, and were confirmed according to ISIRI methods. Results: The Averages of total and acid insoluble ashes in washed date samples were:1.05±0.14 and 3.32±0.32%, and for un-washed samples were 1.36±0.27 and 4.59±1.64 percent, respectively. In all date samples were presented the yeast, however, their means were lower than the maximum limit (1×104 CFU). Also, all date samples were moldy. The Mean percentage of total ash samples in un-rinsed and rinsed dates were approximately, 1.84 and 1.33 times more than the maximum permissible limit, respectively. The mean of acid insoluble ash in all samples (100%), and 98% of total ash were higher than acceptable levels (p < 0.05). The results revealed that the average percentage difference between the two groups were transpicuous, while this difference was not significant (p=0.13). Under the similar conditions, the average amount of yeast in washed date samples, were significantly different (p < 0.05) and more than un-wash samples. The Mold levels in un-rinsed and rinsed samples; were 83.3 and 75% higher than the maximum permissible limit. According to the results, regardless of a decrease in amount of molds in washed samples than un-wash samples, the rinsing, was unable to eliminate the pollution, or even decreased it to acceptable levels. Conclusion: According to the findings, present rinsing is not an appropriate method for long storage. Observations, after one year upkeep in the same conditions, expressed that all un-washed date samples were apparently healthy, without any pests and insects. While 91.6% of the washed samples were insectivores, also their textured appearances were very unpleasant.