تاثير بازتواني قلبي بر وضعيت هموديناميك بيماران بعد از جراحي باي‌پس عروق كرونر

The Effect of Cardiac Rehabilitation on Hemodynamic Status in Patients after Coronary Artery Bypass Surgery

مقدمه: امروزه جراحي پيوند باي‌پس عروق كرونر (CABG)در بسياري از بيماران براي برطرف نمودن مشكلات ناشي از بيماري‌هاي قلبي-عروقي متداول مي‌باشد. هدف: تعيين تاثير بازتواني قلبي بر شاخص‌هاي هموديناميك بيماران تحت CABG روش: در اين مطالعه كارآزمايي باليني تصادفي، 100 بيمار پس از عمل جراحي پيوند عروق كرونر به دو گروه مساوي مداخله و كنترل تقسيم شدند. فاز 2 برنامه بازتواني قلبي به مدت 24 جلسه براي گروه آزمون انجام شد و گروه كنترل از برنامه‌هاي معمول پيروي كردند. به منظور گردآوري داده‌ها از پرسشنامه دموگرافيكي و برگه ثبت وضعيت هموديناميك در زمان ترخيص يا شروع بازتواني، هفته چهارم يا جلسه 12 بازتواني قلبي و هفته 8 يا جلسه 24 بازتواني قلبي استفاده شد. براي تجزيه و تحليل داده‌ها از نرم‌افزار SPSS نسخه 17 و آزمون‌هاي تي‌مستقل، مجذوركاي و آناليزواريانس يك‌طرفه استفاده شد. يافته‌ها: گروه‌هاي آزمون و كنترل از لحاظ متغيرهاي دموگرافيك اختلاف معناداري با يكديگر نداشتند. مقايسه يافته‌هاي دو گروه نشان داد كه به طور معني‌داري ميانگين تعداد ضربان قلب 8 هفته بعد از ترخيص در گروه آزمون با ميانگين و انحراف معيار 34/8±84/72 كمتر از گروه كنترل (93/7±75/77) بود (006/0p < )؛ ولي اختلاف ساير پارامترهاي هموديناميك معنادار نبود. نتيجه‌گيري: نتايج مطالعه حاضر دلالت بر بهبود نسبي برخي از شاخص‌هاي هموديناميك با انجام مداخله بازتواني قلبي دارد. مطالعات بيشتر براي بررسي اثربخشي برنامه‌هاي بازتواني مورد نياز است.

Background: Today, coronary artery bypass graft surgery (CABG) in many patients is commonly used to treat complications of the disease. Aim: This study aimed to evaluate the impact of cardiac rehabilitation on hemodynamic parameters in patients undergoing CABG. Methods: : In this clinical trial which was conducted in Rajaee Hospital of Tehran University of Medical Sciences 100 patients after coronary artery bypass graft surgery procedure were randomly allocated into two experimental and control groups. Phase 2 of cardiac rehabilitation program was conducted for 24 sessions for the experimental group and the control group received the routin program. To collect the demographic data and hemodynamic parameters, demographic questionnaire and hemodynamic check list were used. Data were analysis with SPSS software Version 17 using Chi-square and independent T-test and also repeated measurements ANOVA. Results: The experimental and control groups were not significantly different in terms of demographic variables. There was a significant difference in the mean score of heart rate 8 weeks after rehabilitation program between experimental and control group, i.e. the heart rate was 5 beats per minute lower in the experimental group (P = 0.006). No significant difference was seen in other hemodynamic parameters in two groups. Conclusion: The results indicate that cardiac rehabilitation program could relatively improveme some of the hemodynamic parameters. Therefore, more attention to the implementation of cardiac rehabilitation programms is necessary.