نمادهاي انساني و حيواني موجود در سفالينه‌هاي مكشوفه در سه منطقه تل باكون فارس، تپه‌‌ سيلك كاشان و تپه گيان نهاوند

Human and Animal Symbols on the Discovered Potteries in Three Regions of Fars’ Tal Bakun, Kashan’s Sialk Hills and Nahavand’s Gian Hills

با توجه به خلل نسبي علمي- تحقيقاتي در زمينه شناخت و بررسي نمادهاي به كار رفته روي سفالينه هاي مناطق باستاني و تاريخي تمدن ايران و براي يافتن پاسخ اين سوال كه نمادهاي به كار رفته در سفالينه هاي مناطق مختلف در دوره اي تاريخي از نظر ترسيم و مفهوم بكارگيري آنها روي ظروف داراي چه وجوه مشتركي هستند، اين پژوهش انجام گرفته است. آنچه به عنوان هدف در اين مقاله دنبال مي شود، بررسي تصويري و مفهومي نمادهاي انساني و حيواني موجود در سفالينه هاي مكشوفه در سه منطقه تل باكون فارس، تپه سيلك كاشان و تپه گيان نهاوند با رويكردي تطبيقي است. روش تحقيق در پژوهش حاضر، تحليلي- توصيفي است. اطلاعات آن نيز با انجام تحقيقات ميداني و مطالعات كتابخانه اي جمع آوري شده است. حاصل اين پژوهش، بازنمايي تحليلي وجوه اشتراك و افتراق نمادهاي مشترك در اين سه منطقه است كه نشان مي دهد از نظر ترسيمي نمادهاي موجود در سفالينه هاي تل باكون بسيار پيچيده، متنوع و ماهرانه و نمادهاي موجود بر سفالينه هاي تپه سيلك مسبك و نزديك به طبيعت ترسيم شده اند. همچنين نمادهاي سفالينه هاي تپه گيان حدفاصل نمادهاي سيلك و باكون هستند و از نظر مفهوم بكارگيري، بيشتر نمادها ريشه در فرهنگ و تمدن مردمان اين مرز و بوم دارند. بطور كلي نمادهاي به كار رفته در سفالينه هاي تل باكون فارس و تپه هاي سيلك كاشان و گيان نهاوند با وجود فواصل جغرافيايي اين سه منطقه، از نظر ترسيم و مفهوم بكارگيري شان روي ظروف داراي اشتراكات فراواني هستند.

This study has been done regarding the relative scientific-research vacuum about identifying and investigating the used symbols on the potteries of ancient and historical regions of Persian civilization and in order to find the answer for the following question: what are the similarities between the symbols used in the potteries of different regions in a historical period with regard to their drawing and the meaning behind their application in the containers. This study aims to explore visually and conceptually the human and animal symbols which are present in the discovered potteries in three regions of Fars’ Tal Bakun, Kashan’s Sialk hills and Nahavand’s Gian hills with a comparative approach. This research uses descriptive-analytical method and its data has been gathered via field and library studies. The result of this study is analytical representation of points of similarity and difference in the common symbols of these three regions which show that, considering the drawing style, the symbols on the potteries of Tal Bakun are very complex, variegated and masterly whereas the symbols on the potteries of Sialk hills are close to nature. Also, the symbols on the potteries of Gian hills are between the symbols of Sialk and Bakun and, with regard to meaning, most symbols are rooted in the culture and civilization of Persian people. Generally speaking, the symbols used on the potteries of the three regions, in spite of their geographical distance, have many similarities regarding the style of drawing and their meaning.