كليدواژه :
carnival , African masks , James Ensor , MASQUERADE , ritual art and symbolism , بالماسكه وكارناوال , جيمز انسور , گروتسك و ماسكارون , ماسك هاي آفريقايي , هنر آييني و رمزپردازي , grotesque and maskaron
چكيده فارسي :
هدف از نگارش اين مقاله، آشكارساختن شباهت ها و تفاوت هايي است كه در ساختار بصري ماسك هاي آفريقايي و نقاب هايي كه در آثار جيمز اِنسور، هنرمند بلژيكي، شكل گرفته اند. بدين منظور، در پژوهش حاضر صورتك هايي بررسي مي شوند كه در زمينه هاي گوناگون هنري همچون مجسمه سازي، نقش برجسته و برخي از نقاشي هاي نمادينِ آفريقايي از يك سو و آثار جيمز اِنسور در زمينه نقاشي، گراوورسازي و صورتك هاي تنديسه وار از ديگر سو، به كار رفته اند. صورتك هايي كه بي ترديد، خاستگاهشان به علت اختلاف زماني و مكاني، نژادي و فرهنگي و ديدگاه هاي اجتماعي، همچنين رويكردهاي اعتقادي، آييني و مذهبي ضمن داشتن مختصر شباهت هايي، كاملاً با يكديگر متفاوت اند. بنابراين، براي راه يافتن به كُنه مفاهيم و معاني نمادينِ چنين آثاري، ابتدا به سوال اصلي اين تحقيق پاسخ داده مي شود: به كارگيري نقاب در آثار اِنسور از همان بينشي سرچشمه مي گيرد كه در ماسك هاي آفريقايي قابل رويت است يا اينكه از بستر فرهنگي، ديدگاه هاي اعتقادي و مذهبي و تمايلات اجتماعي ديگر با سودجستن از اسطوره هاي كهن، گروتسك و ماسكارون، بالماسكه، كارناوال و ... برمي خيزد. سپس درباره يافته ها و نتيجه به دست آمده از اين پژوهش، بايد گفت اگر شكل گيري ماسك هاي آفريقايي به گذشته هاي دور و تمدن هاي اوليه بشري باز مي گردد و از فرهنگ، نژاد و اعتقادات قبيله اي آنان تاثير مي پذيرد، بهره گيري از نقاب در آثار انسور به مكاني اروپايي و تمدني غربي، كشور بلژيك، و از لحاظ زماني به اواخر قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم ميلادي تعلق دارد. بي ترديد، در زمينه هاي يادشده تفاوت هايي آشكار و انكارناپذير ديده مي شود كه در اين واكاوي، ضمن اشاره به وجوه اشتراك و افتراق آنها، به نمايش گذاشته مي شوند. روش تحقيق به كار گرفته شده توصيفي- تحليلي و شيوه گردآوري منابع، كتابخانه اي است.
چكيده لاتين :
The aim of this paper is to reveal the similarities and differences in the visual structure of African ‘masks’ and those of the Belgian artist, James Ensor. Attempts have been made to, on the one hand, examine masks which have been used in different fields of art such as sculpture, reliefs, and African symbolic paintings and, on the other, those masks that have been employed in the artworks of James Ensor (like painting, gravure, and statuesque masks). Undoubtedly, despite having brief similarities, the origins of these masks are quite different due to temporal, spatial, ethnic, cultural differences and social perspectives as well as doctrinal, ritual and religious approaches. Therefore, to discern the meaning of these works, we shall first provide an answer for the main question of this research: Does Ensor’s application of masks in his works stem from the very attitude that is present in the African masks or does it originate from cultural background, ideological, religious and social inclinations with an eye on the ancient myths, grotesque, maskaron, masquerade, carnival etc? The findings of the research show that although African masks date back to the early stages of human civilization and are influenced by the culture, race, and tribal beliefs, James Ensor’s works belong to the western and European background; Belgium of the late 19th and early 20th century. This paper is a library research and, employing a descriptive-analytical and comparative method, will disclose the sharp and inevitable differences between these two sets of masks.
