تاريخ از منظر قرآن و فلاسفه (مقايسه مباني و روش تبيين تاريخي پديده‌هاي انساني از منظر قرآن و مكاتب فلسفي)

Quran and philosophy on history, a comparative study of the principles and method of historical explanation of human phenomena

اينكه درباره تبيين‌هاي تاريخي چه نظرياتي مطرح شده و چه مزايا يا نواقصي دارند و تاريخ از منظر قرآن چگونه است؟ سوالاتي است كه در اين تحقيق به آنها پرداخته مي‌شود. درباره تبيين‌هاي تاريخي كه ذيل بحث فلسفه نظري تاريخ مطرح است، نُه نظريه بيشترين طرف‌دار را داشته است. از منظر قرآن، موتور حركت تاريخ، خواست و اراده انسان‌هاست. درواقع نبردي ميان انسانِ به‌كمال رسيده و آزادي معنوي به‌دست آورده و انسانِ منحط و درجا زده و حيوان صفت. به اين وسيله انسان با تكيه بر ويژگي‌هايش هم تمدن مي‌آفريند و هم آغازگر جنگ‌ها و نبردها مي‌شود. تضاد و تنازع ناشي از غريزه استخدام كه از ماجراي هابيل و قابيل آغاز شده همچنان هست و خواهد بود تا زماني كه قدرت فكري انسان قادر به درك انقلابي جهاني براي رسيدن به امت واحده نهايي شود و به تمام تضادها و درگيري‌هاي بيروني خاتمه داده خواهد شد. به عقيده اسلام، انديشه و عمل در يكديگر تاثير متقابل دارند و پايه‌هاي اصيل انساني در تفكرات شخص و فطرت دروني اوست. ازاين‌رو جنبه‌هاي معنوي انسان‌ها بر جنبه‌هاي مادي آنها مقدم است.

This paper has intended to study the views on historical explanations critically with regard to the view of Quran on history. There can be found nine views as being of the most supporters. As is described in the paper, Quran considers human will as the origin of the movement of the history. On the basis of Quranic teachings, during the history of human kind complete and spiritual free men and those of vices have always been fighting against one another. Therefore, civilization and destructive wars both have established on human will. The quarrel and opposition arising from human employing instinct has been in progression since the quarrel of Habil and Qabil and such will be the case until when human thought arrive at such a high degree that be able to perceive the essential need for a world revolution to form a unit community and in this way, all hostilities and oppositions come to an end. On Islamic teachings, thought and deed affect one another and the foundation of human perfections lie in his nature. Therefore, his spiritual aspects precede his materials.