رزم‌افزار‌هاي ايران در دوران اسلامي با استناد به آثار هنري گنجينه اسلامي موزه ملي ايران

Iran’s Armaments during Islamic Period on the Basis of Artworks of Islamic Treasury in Iran National Museum

رزم‌افزارهاي ايراني داراي قدمتي ديرينه و مزين‌كننده موزه‌هاي ايران و جهان هستند. محور اصلي اين پژوهش بررسي رزم‌افزارهاي ايران در دوران اسلامي با استناد به داده‌هاي گنجينه اسلامي موزه ملي ايران است. عمده مطالب نيز در سه محور تجهيزات نظامي، تشكيلات نظامي و فلزكاري ايران گنجانده شده است. سوالات پژوهش مبتني بر آن است كه رزم‌افزارهاي ايران در دوران اسلامي چه روندي داشته است و ارتباط آثار هنري گنجينه اسلامي موزه ملي با رزم‌افزارها چگونه قابل تبيين است؟ فرضيه‌ موجود بيانگر تحولات تكنولوژيكي و ساختاري ادوات و ابزارهاي رزم در دوران اسلامي است. آثار هنري گنجينه اسلامي موزه ملي، شواهد مادي و مدارك مستند و سند پژوهانه‌اي از طرح و شكل ابزارهاي رزم در گونه‌هاي متعدد در ادوار مختلف ايران در دوران اسلامي هستند. پس از تحقيق با روش توصيفي ـ تحليلي و همراه با بازديد ميداني، نتيجه نشان مي‌دهد رزم‌افزارها گنجينه اسلامي نمايانگر دو مرحله متفاوت، قبل و بعد از دوره صفويه در تاريخ رزم‌افزارهاست. تشكيلات نظامي را مي‌توان از نسخه‌هاي خطي مرتبط و متون اسلامي باقي‌مانده استنتاج كرد اما آثار هنري نمي‌تواند بازگوكننده اين تشكيلات باشد.

Iran’s armaments, dating back to ancient times, adore Iran and the world’s museums. The main focus of the research is study of Iran’s armaments in Islamic period by relying on the information of Islamic treasury in Iran National Museum. The major part of the information revolves around three main categories of military equipment, military organizations, and metalwork of Iran. The research questions include: what process took place for Iran’s armaments during Islamic period and how could the relationship between Islamic Treasury Artworks of National Museum with armaments be explained? The hypothesis indicates the structural and technological developments of the armaments and tools during Islamic period. Islamic Treasury Artworks of National Museum are material and documentary evidence, from the design and form of combat tools in various types, different periods of Iran during Islamic period. Having an analytico - descriptive research method along with field visit, the results indicate that armaments of Islamic treasury represent that there are two different phases before and after Safavid period in the history of armaments. Information about military organizations could be deducted from the related manuscripts and the remained Islamic texts, but the artworks could not represent the military organizations.