موقعيت اجتماعي واقفان در عصر صفويه به استناد وقف‌نامه‌ها

Social Position of Those of Endowment in Safavid Age According to the Deeds of Endowment

براساس آثار مكتوب باقي‌مانده از دوران صفويه، بي‌گمان وقف يكي از شكوفاترين دوران خود را در اين زمان داشته است. شاهان صفويه از پيشقدمان وقف‌هاي بزرگ، به‌حساب مي‌آيند و به‌تبع بسياري از حاكمان مناطق، درباريان و افراد خيرخواه نيز املاك و اموال فراواني را در سرتاسر مملكت وقف كردند. با توجه به گستردگي و پراكندگي پژوهش‌هاي صورت گرفته در زمينه وقف در دوره صفويه، در اين مقاله سعي شده براساس وقف‌نامه‌هاي منتشر شده (اصل وقف‌نامه يا رونوشت آن و برخي اسناد مرتبط به وقف)، و با استفاده از منابع ديجيتال، با تاكيد بر برخي از وقف‌نامه‌هاي مشهد (آستان قدس رضوي)، به‌عنوان يكي از مهم‌ترين و قديمي‌ترين مراكز مذهبي مورد توجه واقفان، و اردبيل (بقعه شيخ صفي‌الدين) با پيشينه غني از وقفيات خانقاهي، موقعيت و طبقات اجتماعي واقفان در آن زمان مورد بررسي قرار گيرد.

As is understood by the Safavid documents, surely endowment has been of its most flourishing periods in that time. Safavid King have been counted as the forerunners for great endowments and, following them, many of regional rulers, men of the Court and charitable people throughout country endowed considerable parts of their properties. With regard to the extensiveness and dispersion of the studies in the field, in this paper, it has been tried to focus on the deeds of bestowment in their original or copy form and some digital sources. Emphasizing on the deeds in Mashhad as one of the most important and oldest religious places in the view of those of endowment and Ardabil, with a rich background of Khaneqahi endowments, the social position and classes of those of endowment have been surveyed.