نصيرالدين طوسي و گفتمان مَهار در عهد نامسلماني ايلخانان

Nasr al-Din Tusi and the Discourse of Control in Non Muslim Age of the Ilkhanate

واگرايي جامعه و حكومت و تقابل عناصر ايراني با فرهنگ مغولان، كه درپي عملكرد آنهادر عهد هجوم و چند دهه نابساماني پس از آن حاصل شده بود، با تشكيل حكومت ايلخاني تعديل شد و عناصر ايراني را به هم‌گرايي با مغولان و تعامل با ايلخانان سوق داد. تعامل مذكور، سياستي حساب‌شده در جهت تعديل مشي حكومتي مغول، در برخورد با جامعه و اقتصاد و تلاش در راستاي مهار رفتار مغولها و همنوايي با عناصر بومي بود. اگر سلسله تلاش‌هايي كه در جهت تعديل رفتار مغولان با هدف احياي فكر و فرهنگ ايراني ـ اسلامي و نزديك كردن قوم غالب با مولفه‌هاي مدني ايراني صورت گرفت را «گفتمان مهار» نام‌گذاري كنيم، مقاله حاضر درپي آن است كه سهم نصيرالدين طوسي، فيلسوف بزرگ دنياي اسلامي را درخصوص اين گفتمان و ميزان كارآمدي آن بررسي نمايد.

The divergence of community and the government and, therefore, the Iranian opposition against Mongol`s culture, occurred as the result of their deeds during invasion and some decades disorders, with the establishment of Ilkhanate government ended and causes Iranians to converge with Mongols and to interact with the Ilkhanate. The interaction was a measured policy for moderating Mongol`s governmental deeds in relation to community, economy and for converging with Iranian elements. If such activities for supporting security and supporting Iranian and Islamic thought and culture are called "the discourse of control", this paper has intended to survey Tusi`s part in the discourse as well as the consequences of it.