تاثير اجراي برنامه آموزشي- حمايتي تغذيه كمكي به مادران بر شاخص‌هاي تن سنجي شيرخوران

The Effect of Supportive Program of Complementary Feeding to Mothers on Infantile Anthropometric Indicators

مقدمه: در 6 ماهه دوم زندگي تا 18 ماهگي، شاخص وزن با سن، قد به سن و وزن به قد كاهش مي يابد. حساسيت دوران شيرخوارگي و اهميت پيشگيري در سطح اوليه، آموزش و حمايت از مادران، به عنوان اولين و تاثيرگذارترين مراقبان كودكان، اهميت بسياري دارد. هدف: تعيين تاثير اجراي برنامه آموزشي –حمايتي در مورد تغذيه كمكي براي مادران، بر شاخص هاي تن‌سنجي شيرخواران 12-6 ماهه مراجعه كننده به مركز بهداشت دانش‌آموز مشهد روش: : اين مطالعه شبه‌تجربي درباره 72 شيرخوار 12- 6 ماهه و مادران آنها، در مشهد، در سال 1390، انجام شد. نمونه پ‍ژوهش با روش تخصيص تصادفي در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفت. ابزار گردآوري داده ها، پرسشنامه اطلاعات عمومي و جمعيت‌شناسي والدين و شيرخوار و شاخص‌هاي تن‌سنجي بود. براي بررسي روايي ابزار، از روش سنجش محتوا و براي پايايي، از آزمون هم‌ارز استفاده شد. برنامه آموزشي-حمايتي با همكاري اعضاي تيم حمايتي تغذيه كمكي، به مدت 5/3 ماه براي گروه آزمون اجرا شد و گروه شاهد از روند جاري مركز برخوردار بودند. شاخص هاي تن سنجي شيرخواران، قبل و بعد از مداخله سنجيده و به نرم افزار WHO-Anthro داده شد. امتياز Z هر كدام از شاخص هاي تن‌سنجي محاسبه و وارد نرم‌افزارSPSS ، ويرايش 16، شد و با آزمونهاي تي‌زوجي و مستقل و مجذوركاي تجزيه و تحليل شد. يافته ها: ميانگين شاخص وزن به سن و وزن به قد براساس امتيازZ در گروه آزمون (57/0 و 90/0) بيشتر از گروه شاهد (05/0 و 041/0) بود (03/0P < ). اختلاف معناداري در شاخص قد به سن ديده نشد. نتيجه‌گيري: اجراي اين برنامه در مراكزبهداشتي، بيمارستانها و مهدكودكها مي تواند به ارتقاي شاخص هاي تن‌سنجي شيرخوران كمك‌كند.

Background: The index of weight for age, height for age and weight for height reduces in 6th -18th months of birth. Infancy is the most of period for primary prevention, supporting and teaching of mothers. Aim: To determine the effect of supporting complementary feeding program to mothers on 6-12 months infantsʹ anthropometric indexes referring to Mashhad Daneshamooz Health Center from April to July 2011. Method: This was a quasi- experimental study on 72 infants of 6-12months old who were randomly allocated to two groups of experimental (36) and control (36) groups. To collect data demographic questionnaires were completed for parents and infants. Also infantsʹ anthropometric indexes were measured. Supportive Program of Complementary Feeding applied for 3.5 months for experimental group. Control group received routine plan of the health center. The infantile anthropometric indicators were measured based on Z score before and after the intervention in experimental and control groups. Data were analyzed using Chi square and t tests using SPSS 16. Results: The mean weight to age, weight to height based on and BMI to age score for experimental group (0.90, 0.57) compared to control group (0.41, 0.05) (P < 0.03). Independent t-test showed significant difference between Z score in experimental and control groups (P=0.03). But there was no significant difference between height to age index in experimental and control group (P=0.45). Conclusion: Supportive Program of Complementary Feeding was an effective approach in increasing infantile anthropometric indicators and may improve physical health. It is therefore suggested to be applied in the hospitals, healthcare centers and nurseries.