اثر سن مزرعه و منطقه بر عملكرد و فراواني بنه در گروه هاي مختلف وزني زعفران زراعي (Crocus sativus L.)

Investigation on the Effect of Location and Field Age on Yield and Frequency of Different Corm Weights of Saffron (Crocus sativus L.)

به منظور مطالعه تاثیرمنطقه و سن مزارع زعفران بر عملكرد بنه، وزن پوشش بنه، در صد وزن پوشش به وزن كل بنه، روند تغییرات قطر نسبت به وزن بنه و تعیین فراوانی وزن بنه ها در سنین مختلف مزارع زعفران پزوهشی درقالب طرح آشیانه ای (نستد كامل) در 3 منطقه عمده تولید زعفران (شهرستان های تربت حیدریه، زاوه و بشرویه)، با هشت سن مزرعه و در سه مشاهده مزرعه ای (تكرار) انجام پذیرفت. در این پژوهش پس از زرد شدن برگهای زعفران در نیمه اول خرداد از هر مزرعه دو نمونه یك متر مربعی انتخاب و بنه های موجود از خاك خارج و به آزمایشگاه منتقل و صفات مورد نظر بررسی شدند. نتایج نشان داد كه مناطق از نظر عملكرد بنه اختلاف معنی دار نداشته ولی از نظر وزن پوشش بنه در سطح 1% و در صد وزن پوشش به وزن بنه در سطح 5 % اختلاف نشان دادند وزن پو شش بنه درمزارع مختلف متفاوت بود. میانگین عملكرد بنه در مناطق بین 87/4 تا 09/16 تن در هكتار به ترتیب در مزارع یكساله و 8 ساله در هر سال بود، بیشترین درصد وزن پوشش از وزن كل بنه در مزارع 8 ساله و به میزان 04/25 در صد مشاهده شد. مقایسه در صد وزن بنه های 1/4 تا 6، 1/6 تا 8، 1/18 تا 20، 1/22 تا 24، 1/24 تا 26 و بیشتر از 30 گرم در مزارع با سنین مختلف نشان داد كه بین درصد بنه های با وزن های قید شده در سطح 1 % و بنه های 1/14 تا 16گرم در سطح 5 % اختلاف معنی دار وجود داشت. میانگین تعداد بنه در یك متر مربع در مزارع 1 تا 8 ساله به ترتیب 55، 65، 71، 128، 152، 151، 184 و 248 عدد و بیشترین درصد بنه های 8 گرم و بیشتر كه موثر در گل آوری زعفران می باشند به میزان 05/59 در صد درمزارع 3 ساله مشاهده شد. بین قطر بنه و وزن بنه همبستگی مثبت مشاهده شد (2/98 =r2 ).

In order to study the effect of location and age of farms on corm yield, tonies weight, tonies and frequency of different corm weight classes, an experiment was conducted on the basis of nested design as CRD with three replications in saffron growing areas of Torbat-e-Heidarieh, Zaveh, and Boshrooyeh. In this experiment, three replications of corms samples (each 1m2) were taken from different saffron field ages (from 1 year to 8 years old) after leaf shedding in late May. Results showed that the effect of location on corm yield was not significant, but effect of location on weight and percent of tonies were significant at 0.01 and 0.05 levels, respectively. Mean of corm yield at different location was 4.87 ton ha-1 for 1 year old field and 16.09 ton ha-1 for 8 years old field. The highest percent of weight (25.04%) was observed at 8 years old fields. Mean comparison of frequency of different classes of corm weight at different farm ages showed that among classes of 4.1 to 6, 6.1 to 8, 18.1 to 20, 22.1 to 24, 24.1 to 26, and >30 g were significantly different for farm ages at 0.01 level and in 14.1 to 16 g at 0.05 level. Mean of corm numbers per square meter was 55, 65, 71, 128, 152, 151, 184, and 248 for 1 year to 8 years old fields, respectively. The highest percentage of corms bigger than 8 g and more in the 3 years field which one effective in flower production was 59 percent. There was a positive correlation between corm diameter and corm weight (r2=0. 98).