آناليز رشد چغندر قند در شرايط سالم و آلوده به بيماري ويروسي ريزومانيا

Growth Analysis of Sugar Beet in Healthy and Rhizomania Infected Conditions

بیماری ویروسی ریزومانیا یكی از مهمترین بیماری ها در سطح مزارع چغندر قند جهان است. این بیماری بطور معنی داری عملكرد و كیفیت چغندر قند را كاهش داده و خسارت اقتصادی زیادی به كشاورزان وارد می كند. برنامه های به نژادی با هدف معرفی ارقام متحمل نسبت به این بیماری تنها راه گریز از خسارت این بیاری است. این مطالعه سعی دارد فرآیند رشد اندام های هوایی و زیر زمینی ارقام حساس و متحمل نسبت به بیماری ریزومانیا را تجزیه و تحلیل نماید تا بتوان به كمك اطلاعات حاصل از آن روند اصلاح ارقام متحمل را بهبود بخشید. برای تجزیه و كمی نمودن رشد اندام های چغندر قند طی فصل رشد در شرایط سالم و آلوده از شاخص های رشد گیاهان زراعی استفاده شد. برای این منظور در سال های 1389 و 1390 با استفاده از چهار رقم چغندر قند سه آزمایش اجرا شدند. نتایج این مطالعه نشان داد كه در شرایط آلوده به بیماری ریزومانیا، ماده خشك ریشه ذخیره ای و شاخص سطح برگ ارقام حساس در مقایسه با ارقام متحمل به ترتیب 57 و 24 درصد كمتر بود. بعلاوه سرعت رشد و سرعت فتوسنتز خالص ارقام حساس تحت تاثیر بیماری كمتر از ارقام متحمل بود. در خاك عاری از بیماری تفاوت بین ماده خشك و شاخص های رشد ارقام حساس و متحمل چغندر قند معنی دار نبود. بیماری ریزومانیا از طریق كاهش سطح سبز و توان فتوسنتزی ارقام حساس منجر به كاهش سرعت رشد و تولید ماده خشك گردید.

Viral disease of Rhizomania is one the most important diseases of worldwide sugar beet farms. The disease significantly reduces the yield and quality of sugar beet and imposes high economic loss to farmers. Long-term breeding programs to introduce tolerant varieties are the only chance to avoid further yield losses. This study tried to analyze the growth of shoot and root of rhizomania tolerant and susceptible sugar beet to provide information for improve and acceleration sugar beet breeding programs. Growth indices were used for growth analyzing, quantification, and time course of sugar beet on infested and non-infested soils. A two-year experiment was conducted with four sugar beet varieties in 2010 and 2011. The results of this study showed that under infested soils, root dry matter and leaf area index of the susceptible varieties in comparison to tolerant varieties were lower by 57 and 24 percent respectively. In addition, crop growth rate and net assimilation rate of susceptible varieties were affected by rhizomania and were lower than that of tolerant varieties. On non-infested soil difference between dry matter and growth indices of susceptible and tolerant sugar beet varieties were not significant. Rhizomania decreased of green area and photosynthesis capacity and led to lower growth rate and dry matter production.