كاربرد خارجي گلايسين بتائين به منظور كاهش اثرات تنش خشكي در ذرت (Zea mays L.)

The Effect of External Usage of Glycine Betaine on Corn (zea mays l.) in Drought Condition

خشكی از مهمترین تنش¬های محدود كننده رشد و تولید در گیاهان زراعی است و استفاده از روش¬های مدیریتی برای كاهش اثرات خشكی اهمیت زیادی دارد. به منظور بررسی اثر محلول پاشی گلایسین بتائین بر گیاه ذرت تحت شرایط تنش خشكی آزمایشی به صورت اسپلت اسپلت پلات در قالب طرح بلوك های كامل تصادفی در شهرستان فیروزآباد استان فارس انجام شد. عامل اصلی دور آبیاری (4 و 8 روز) و عامل فرعی اول كاربرد غلظت های گلایسین بتائین ( صفر، 50، 100 و 150 ppm) و عامل فرعی دوم زمان محلولپاشی (مرحله ساقه رفتن 4 برگی و قبل از گلدهی8 برگی) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر سه عامل بر تمامی صفات به¬جز میزان كاروتینوئید، شاخص سطح برگ و تعداد ردیف در بلال معنی دار بود. دور آبیاری 8 روز موجب اعمال تنش خشكی بر گیاه شد به طوری كه میزان كلروفیل a،كلروفیلb ، شاخص سطح برگ، ارتفاع نهایی بوته، عملكرد دانه و تعداد دانه در ردیف، و وزن هزار دانه به طور معنی داری كاهش یافت. اما محلول پاشی با گلایسین بتائین موجب بهبود شرایط تنش در دو مرحله نمونه برداری (4و 8 برگی) شد به طوریكه در غلظت 150 ppm بالاترین مقادیر را در تمام صفات به خود اختصاص داد كه این برتری در زمان محلول پاشی در مرحله قبل از گلدهی (8 برگی) گیاهان نمایان تر بود. محلول پاشی با غلظت 150 ppm گلایسین بتائین قبل از گلدهی در شرایط تنش و بدون تنش خشكی توانست میزان كلروفیل a،كلروفیلb ، شاخص سطح برگ، ارتفاع نهایی بوته، عملكرد دانه و اجزای عملكرد، و وزن هزار دانه را بهبود بخشد. در نهایت، می توان گفت مصرف گلایسین بتائین با غلظت 150 ppm در زمان قبل از گلدهی و شرایط غیر تنش برتری داشت ودر استفاده از این ماده زمان كاربرد، غلظت و از همه مهم تر شدت اعمال تنش بر نتایج حاصل موثر می باشد.

Drought is one of the most important factors limiting crop growth and therefore use of practice to reduce its adverse effect is very important. In order to study the effect of glycine betaine on corn under drought condition an experiment was conducted as split-split plot in the base of randomized complete blocks design. The first factor was irrigation interval cycle (4 and 8 days) and second factor including different concentrations of glycine betaine (zero, 50 ppm, 100 ppm,150 ppm) and third was spraying in two stages (stem elongation stage and before flowering). Analysis of variance showed that effects of three factors on all of traits except for carotenoids were significant. However, foliar application of glycine betaine reduced effect of drought stress conditions on the plant so that extent of chlorophyll (a and b), plant height, yield and 1000 grain weight increased significantly. Spraying by glycine betaine caused improving plant performance in stress conditions, so that in the concentration of 150 ppm produced the highest quality in all of traits that preference was more evident before flowering. By considering these results it could be said that spraying with 150 ppm of glycine betaine before flowering in the condition of stress and without drought stress could improve the extent of chlorophyll (a and b), plant height, yield and yield components. Eventually it could be concluded that external glycine betaine with 150 ppm concentration while spraying before flowering had great positive effects and usage of that material is affected by time of application concentration and more stress severity.