تحليل اثرات مرحله اول طرح هدفمندي يارانه ها بر خانوارهاي روستايي (مطالعه موردي: شهرستان بينالود)

An Analysis of the Effects of the Subsidies Targeting on Rural Communities (Case Study: Binalood County)

هدف: درحال حاضر، بخش عمده اي از فقرا و محرومان در نواحي روستايي كشور زندگي مي كنند. درراستاي تحقق عدالت اجتماعي، در پاييز سال 1389 طرح هدفمندي يارانه ها با هدف توزيع برابر درآمدهاي حاصل از نفت بين خانوارها در كشور اجرا شد. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثرات اجراي مرحله اول طرح هدفمندي يارانه‌ها بر خانوارهاي روستايي، در چند عامل كلي انجام شده است. روش: با توجه به موضوع تحقيق و اهداف موردنظر، روش تحقيق توصيفي- تحليلي است. اطلاعات موردنياز با استفاده از روش هاي ميداني و اسنادي گردآوري شده اند. واحد تحليل خانوارهاي روستايي هستند و پرسشنامه شامل مقولاتي است كه اثرات پرداخت يارانه نقدي را بر خانوارهاي روستايي در 29 متغير بررسي مي كند. تجزيه وتحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و با روش تحليل عاملي انجام شده است. يافته‌ها: نتايج تحقيق نشان مي‌دهد در تحليل عاملي از تركيب ?? متغير اوليه، 9 عامل شناسايي شده اند كه 67/72% از واريانس اثرات طرح هدفمندي يارانه ها ر ا تفسير مي كنند. ازبين 9 عامل شناسايي شده، اولين و مهم ترين عامل «اثرات اقتصادي» است كه حدود 50% از كل عامل ها را تبيين مي نمايد. راهكارهاي عملي: درصورتي كه يارانه به گروه‌هاي هدف (فقرا و اقشار آسيب پذير) برسد، اهداف دولت از پرداخت يارانه كه همان تامين رفاه، امنيت و عدالت اجتماعي است، تقويت مي شود؛ بنابراين، جهت‌گيري تدريجي دولت به سمت افزايش سهم دهك‌هاي درآمدي پايين پيشنهاد مي گردد. اصالت و ارزش: درحال حاضر، قانون هدفمندي يارانه ها و چگونگي اجراي آن يكي از چالش برانگيزترين موضوعات اقتصاد ايران است كه طبعاً آثار و پيامدهاي زيادي در فضاهاي متنوع جغرافيايي دارد. موضوع مقاله حاضر مقوله اي است كه پيش از اين كمتر به آن پرداخته شده است.

Purpose: currently a very large number of poor people live in rural areas. In 2010, the targeted subsidy plan (also known as the subsidy reform) was conducted, aimed at equitable distribution of oil revenues among households, in order to achieve the social justice. The present study intended to investigate the effects of the first phase of reform implementation on rural households. Method: A descriptive- analytical method was applied based on research topic and objectives. The required data were collected using field and documentary research methods, rural households were defined as unit of analysis and the questionnaire designed that included issues that investigated the impact of cash subsidy on rural households in term of 29 variables. Data analysis in this study was done by using SPSS software program and factor analysis method. Findings: According to the results, nine parameters were identified, among 29 primary variables, which interpret 72.67% of the total variance of the effects of targeted subsidy reform on rural households. Of the nine identified factors, the first and the most important was "economic impacts" with about 50% of total variance. Practical implications:The government objectives in the field of welfare, security and social justice will bolster, if the subsidy reach to the target groups (poor and vulnerable people), thus the governmentʹs orientation towards a gradual increase in the share of lower income declines is highly recommended. Original/value: At present, targeted subsidies law and its implementation is one of the most challenging issues in Iranian economy that has many impacts on geographically diverse areas of the country. This paper is relevant to the issue which has been little studied previously.