رويكرد نقدي ابن رشد از حدود كاربرد عقل و حضور آن در تفكر فلسفي غرب

Critical Approach of Averroes From the limits of Reason and Its Presence in the Western Philosophical Thinking

اصالت عقل ابن رشد يكي از مولفه هاي تاثير گذار در تفكر فلسفي مغرب‌زمين بوده است و نقد عقلاني حدود به كارگيري عقل يكي از جنبه هاي محوري عقل گرايي وي مي باشد. تحقيق حاضر بر آن بوده است تا امتداد جنبه مذكور را در تفكر فسلفي غرب بررسي نمايد و به‌اين پرسش پاسخ دهد كه آيا نقادي حدود كاربرد عقل ابن‌رشد در تفكر فلسفي غرب حضور داشته است؟ با استفاده از روش تحليل محتوي و تبارشناسي پاسخ اين پرسش داده شده است. ابن رشد مي گويد استفاده از قواعد عقلي در برخي موارد متعالي مانند علم الهي، موجب خطاي آن مي‌شود. از اين رو بايستي محدوده عقل را روشن ساخت و ابن رشديان نيز در پيروي از وي حدود كاربرد عقل را نقادي مي نمايند و مدارس فكري اسكوتيسم و اوكاميسم نيز چنين رويه را اتخاذ مي نمايند كه‌اين نگرش از طريق آن ها در فيلسوفان دوره جديد اروپا امتداد پيدا مي كند و اين تفكر حضور فلسفي دارد. بررسي حاضر مي-تواند علاوه بر تبارشناسي نقادي، حدود كاربرد عقل، نمايش‌گر نقطه التقاي فيلسوفان اسلامي و غربي باشد و به درك متعامل اين دو رويكرد كمك نمايد.

Averroes’ Rationalism is one of the influential components of the Western philosophy. One of the central aspects of his rationalism is his criticism of the limits of using the reason. This study has been reviewed the deep of this criticism and its presence in the philosophical thought of the West. The research method, on the one hand, is analyzing the content and the genealogy of the issue on the other hand. Here I try to clarify the Islamic and Western philosophy relationship in this case, and the interactions between both approaches.