بررسي مقايسه اي ميزان جذب فلز سنگين كروم در ماهي فلس دار كپور معمولي (Cyprinus carpio) و بدون فلس گربه‏ماهي راه راه (Pangasius hypophthalmus)

A Comparative Study on Chromium Absorption between Scaled and Scaleless Fish Species: Common Carp (Cyprinus carpio) and Sutchi (striped) Catfish (Pangasius hypophthalmus)

اين مطالعه با هدف بررسي مقايسه اي ميزان جذب فلز سنگين كروم در ماهي فلس دار كپور معمولي (Cyprinus carpio) و بدون فلس گربه‏ماهي راه راه (Pangasius hypophthalmus) در بافت هاي كبد، پوست، آبشش، عضله و فلس انجام شد. ابتدا غلظت كشنده ((LC50-96 h و ضريب سميت براي هر گونه ماهي تعيين گرديد. سپس ماهيان در تيمارهاي جداگانه براي هر فلز (با سه تكرار) در معرض 10% غلظت كشنده فلزات سنگين به مدت 15 روز قرار گرفتند. از بافت هاي مورد آزمايش نمونه هاي ماهيان در روزهاي 7 و 15 نمونه برداري شد و پس از آماده سازي و هضم شيميايي، مقدار كروم در هر بافت به وسيله دستگاه جذب اتمي (مدل ترمو) مورد بررسي و سنجش قرار گرفت. نتايج بدست آمده براي انباشتگي هر سه فلز سنگين در بافت ها، اختلافات معني داري (05/0P < ) را بين گروه هاي شاهد و تيمارها و نيز ميان كپور معمولي و گربه ماهي راه راه نشان داد. در ماهي كپور معمولي تجمع كروم به شكل آبشش > كبد > پوست > فلس > عضله، و در گربه ماهي به شكل كبد > عضله > پوست > آبشش بود. موجودي نهايي كل كروم در بافت هاي گربه ماهي 65/3 برابركپور (بدون احتساب فلس)، و انباشتگي نهايي كروم در عضله گربه ماهي 15/16 برابر عضله كپور بود. نتايج اين پژوهش نشان مي دهند كه پوست فلس دار ماهي كپور معمولي با جذب قابل ملاحظه فلزات سنگين و كمترين انباشتگي آنها در عضلات نسبت به پوست بدون فلس گربه ماهي راه راه، لايه حفاظتي موثري را در برابر مواد شيميايي زيست‏محيطي فراهم مي كند و مي تواند مصرف ماهي فلس دار را از اين جنبه توجيه نمايد.

This research aimed at comparison of chromium bioaccumulation patterns in skin, gills, scales, liver and muscle of two widely-consumed fishes: scaled common carp Cyprinus carpio and scaleless catfish Pangasius hypophthalmus. First, lethal concentration (96 h LC50) of chromium as well as its toxicity factor (TF) was determined for each species. For bioaccumulation trial, the two species exposed to sublethal concentrations (10% of LC50 values) of Cr at separate triplicate treatments for 15 days. The examined tissues from each species were sampled at days 7 and 15 of the experiment. Following chemical digestion, each tissue was analyzed by atomic absorption unit (Model Thermo) to measure chromium concentration. According to the results, Almost all differences in bioaccumulations between the two species and the controls were significant (p < 0.05). Concentration of chromium in common carp was in the form of gills > liver > skin > scales > muscle, and accumulation in catfish was in the form of liver > muscle > skin > gills. Final entire contents of Cr in the catfishʹs tissues were 3.65 times, than in the carp’s (excluding the scales). In addition, the catfishʹs muscle amassed 16.15 times greater amounts of Cr.The results of this investigation indicate that the carpʹs scaled armature, compared to the scaleless skin of the catfish, adsorbs metal toxicants leading to much lesser metals content in the muscle rendering this tissue rather safer for comestible consumption.