تجزيه و تحليل آماري جمعيت موريانه‏هاي Anacanthotermesvagans

Statistical Analyses of Termite Population of Anacanthotermes vagans in Golestan Province (Isoptera:Hodotermitidae)

به دليل پراكندگي وسيع گونه Anacanthotermes vagans در استان گلستان، جمعيت‌هاي اين گونه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. بررسي‏هاي آماري نشان مي‌دهد، سه كاراكتر M.H.index (نسبت بين طول آرواره بالا سمت چپ به طول سر تا قاعده آرواره بالا)، H.index (نسبت حداكثر عرض سر به طول سر تا قاعده آرواره‌هاي بالا) و W.PM (عرض پس چانه) هم در جمعيت موريانه‌هاي سرباز كوچك و هم در جمعيت موريانه‌هاي سرباز بزرگ كمترين ضريب تغييرات را دارا هستند. به منظور يافتن صفاتي كه در جمعيت‌ها اختلاف معني‌دار ايجاد كرده‌اند، آزمون واريانس تك عاملي (ANOVA) انجام گرفت. اين نتايج نشان مي‌دهد به غير از دو كاراكتر L.H.S.M (طول سر تا قاعده آرواره‌هاي بالا) و H.INDEX (نسبت عرض سر به طول سر تا قاعده آرواره بالا) در بقيه كاراكترها بين جمعيت‌هاي موريانه‌هاي سرباز كوچك اختلاف معني‌داري وجود دارد. در بين جمعيت‌هاي موريانه‌هاي سرباز بزرگ استان گلستان نيز دو صفت L.P (طول پيش گرده) و W.PM (عرض پس چانه) در بين جمعيت‌ها اختلاف معني‌داري نشان مي‌دهند (05 /0 > P). در مرحله بعد تجزيه به عامل‌ها با استفاده از مولفه‌هاي اصلي انجام شد و پراكنش نقطه‌اي جمعيت‌ها بر اساس فاكتور اول و دوم رسم شد. با اين روش، جمعيت‌هاي استان گلستان از جمعيت‌هاي خراسان تا حدودي جدا شدند. در نهايت براي بررسي قرابت بين جمعيت‌هاي مختلف گونه A.vagans و همين‏طور بررسي ارتباطات خويشاوندي اين گونه با گونه‌هاي همجنس، درختچه‌هاي مربوطه به كمك روش تجزيه خوشه‌اي انجام پذيرفت. اين بررسي نشان مي‌دهد بيشترين نزديكي و قرابت بين گونه‌هاي A. vagans و A.esmailii Ghayourfar وجود دارد.

Due to wide distribution analysis of A.vagans in Golestan Province morphometric were performed on this species. Statistical analysis in both small and large soldiers revealed that characters of MH. Index (length of left mandible / length of head to side base of mandible), H. index (Max width head / length of head to side base of mandible) and W.PM (width of posmentum) have the least of variability. Analysis of variance was used to find significant differences among the groups. The results show that except, two characters, L.H.S.M (length of head to side base of mandible) and H.index (max with of head/length of head to side base of mandible) all other characters among the groups of small soldiers are significantly different. Among large soldiers two characters of LP (length of pronotum) and W.PM (width of postmentum) showed significant difference (P < 0.05). Grouping obtained base on PCA analysis separated the specimen collected from Khorasan and Golestan province. Finally on the basis of the cluster analysis, relationship between population samples from different locality and different species showed that A. esmailii Ghayourfar has the most relationship with A. vagans.