مقايسه ميزان جريان بزاق غيرتحريكي و علايم دهاني در زنان يايسه و غيريايسه

Comparison of unstimulated salivary flow rate and oral symptoms between premenopausal and postmenopausal women

زمينه: خشكي دهان يكي از عوارض شايع دوره يايسگي است كه علاوه بر ايجاد اختلال در عملكرد بافت دهان، بر كيفيت زندگي فرد نيز تاثير مي گذارد. هدف: مطالعه به منظور مقايسه ميزان بزاق غير تحريكي و علايم دهاني در زنان يايسه و غير يايسه انجام شد. مواد و روش ها: اين مطالعه مورد- شاهدي، بر روي 80 زن سالم شامل 40 زن يايسه (گروه مورد) و 40 زن غير يايسه بالاي 30 سال (گروه شاهد) انجام شد. پرسش نامه اي با كسب اطلاعات از بيمار و معاينه تكميل شد. از افراد خواسته شد، 90 دقيقه قبل از معاينه از خوردن و آشاميدن اجتناب كنند. ميزان بزاق غيرتحريكي با استفاده از روش تف كردن برحسب ميلي ليتر در دقيقه اندازه گيري شد. داده ها با آزمون هاي آماري كاي دو، من ويتني يو، تي و اسپيرمن تحليل شدند. يافته ها: ميانگين بزاق غيرتحريكي در زنان يايسه 149/0±182/0 و غير يايسه 129/0±304/0 ميلي ليتر در دقيقه بود كه تفاوت آماري معني-داري داشت. شيوع خشكي دهان در زنان يايسه %45 و در زنان غير يايسه %5/12 بود. حس سوزش دهان و تغيير حس چشايي در زنان يايسه به ترتيب %5/27 و %5 و در زنان غير يايسه %5/2 و صفر بود. همبستگي معني دار منفي بين ميزان بزاق غير تحريكي و افزايش سن در افراد مورد مطالعه وجود داشت. نتيجه گيري: ميزان بزاق غير تحريكي در دوران يايسگي كاهش مي يابد و علايم دهاني بيش تري در اين دوره نسبت به دوره قبل از يايسگي وجود دارد كه ممكن است ناشي از تغييرات هورموني در اين دوره (كاهش استروژن و پروژسترون) باشد.

Background: Dry mouth is one of the most common complications during menopause that affects quality of life as well as oral tissue dysfunction. Objective: The aim of this study was to compare the unstimulated salivary flow rate and oral symptoms between premenopausal and postmenopausal women. Methods: This case-control study was conducted in 80 healthy women including 40 postmenopausal women as case group and 40 over 30-year-old premenopausal women as control group. Data were collected through a questionnaire including demographics, oral symptoms and examination. The subjects were asked to avoid eating and drinking 90 minutes before examination. The unstimulated salivary flow rate was measured by spitting method in milliliters per minute. Data were analyzed using Chi-square test, Mann Whitney U test, T-test, and Spearman correlation coefficient. Findings: The mean unstimulated saliva was 0.182±0.149 ml/min and 0.304±0.129 ml/min in postmenopausal and premenopausal women, respectively and the difference was statistically significant. The prevalence of dry mouth was 45% in postmenopausal women and was 12.5% in premenopausal women. Burning sensation in mouth and change in taste sensation were 27.5% and 5% in postmenopausal women and were 2.5% and 0% in premenopausal women. There was negative significant correlation between the unstimulated salivary flow rate and age. Conclusion: The unstimulated salivary flow rate decreases after menopause. Oral symptoms are more prevalent in this period compared to before menopause. These differences may be due to hormonal changes (decreased estrogen and progesterone) during menopause.