رويكردهاي عدالت آموزشي (نگاهي به جايگاه عدالت آموزشي در سند تحول بنيادين نظام آموزش و پرورش ايران)

The Perspectives of Educational Justice (A study about the position of educational justice in the Document of Iran Education System Transformation)

هدف اصلی این پژوهش، بررسی امكان و یا امتناع تحقق عدالت آموزشی در سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش ایران است. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیلی و انتقادی بهره گرفته شد. بنابراین، با نظر به رویكردهای عدالت آموزشی (آرمان‌گرا، لیبرالیستی، ماركسیستی، فمینیستی و نژادی، پسامدرن و وجودی) سند تحول بنیادین نظام آموزشی ایران مورد نقد و بررسی قرار گرفت. یافته‌های حاصل از این پژوهش حاكی از آن است كه سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش بر بنیاد رویكرد آرمان گرا و بر اساس آمیزه‌ای از خوانش ایدئولوژیك از دین تدوین شده است. از این رو، به نظر می‌رسد كه سند در تحقق عدالت آموزش دارای چالش‌هایی است. این چالش‌ها از یك سو به ماهیت رویكرد آرمان گرایی و از سوی دیگر، به نگاه محدود ایدئولوژیك به عدالت بر می‌گردد. به نظر می‌رسد تحقق عدالت آموزشی نیازمند رویكردی معنوی و تكثرگرا به انسان و جامعه است. درون مایه‌های چنین رویكردی را در درون سنت فكری و عرفانی اسلامی می‌توان بازیافت.

The main goal of this paper is investigating about the possibility and impossibility of performing the educational justice in the Document of Iran Education Transformation. It has been done from the study of educational justice perspectives. Firstly the idealist, liberalist, Marxist, feminist, postmodern and existential approaches has been studied and then, critically it is engaged with this problem that from which perspective the Document of Education Transformation is compiled and collected. The method of investigation is analytic and critical and the statistical society is the main and secondary available sources. The conclusion shows the Document of Education Transformation is constructed on an idealist perspective and this idealist positions is an amalgamation of ideological reading of religion. Hence, theoretically, for doing education justice, we are facing with some challenges. The problems go back to the essence of idealist perspective on the one hand, and it refers to the limited ideological interpretation of justice on the other. It seems to perform educational justice needs to a spiritual and pluralistically perspective in respect of humankind and society which its contents are also available in Islamic and mystic tradition.