بررسي برخي شاخص‌هاي رشد، روابط آبي و عملكرد زيره سبز (Cuminum cyminum L.) تحت تاثير كيفيت آب آبياري و كودهاي مختلف

Evaluating Some Growth Parameters, Water Relations and Yield of Cumin (Cuminum cyminum L.) as Affected by Quality Water Irrigations and Different Fertilizers

به‌منظور ارزيابي اثرات كيفيت آب آبياري و نوع كود مصرفي بر عملكرد و برخي شاخص‌هاي فيزيولوژيكي زيره سبز، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خردشده در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در پژوهشكده كشاورزي دانشگاه زابل انجام شد. عامل اصلي در دو سطح آبياري با آب معمولي و آب شور طبيعي با هدايت الكتريكي 180/4 دسي‌زيمنس بر متر، و عامل فرعي نوع كود مصرفي شامل شاهد، كود شيميايي، كود دامي و تغذيه تلفيقي بودند. شاخص‌هاي رشد گياه به روش آناليز رشد طي چهار نوبت نمونه‌گيري پس از مرحله استقرار گياه مورد بررسي قرار گرفت. نتايج اين آزمايش نشان داد كه افزايش غلظت نمك‌هاي محلول در آب آبياري تا محدوده 180/4 دسي‌زيمنس بر متر تاثير معني‌داري در كاهش ماده خشك، دوام زيست‌توده، سرعت رشد محصول، سرعت رشد نسبي و محتوي نسبي رطوبت در اندام هوايي و ريشه و عملكرد در برابر افزايش شاخص نقصان آب نسبت به حالت اشباع اندام هوايي و ريشه داشت. همچنين، نتايج نشان داد كاربرد كود شيميايي كامل به نسبت 40:20:15 كيلوگرم در هكتار در تلفيق با 20 تن در هكتار كود دامي مي‌تواند باعث بهبود شاخص‌هاي رشد، محتواي رطوبت نسبي و عملكرد زيره سبز در مقايسه با كاربرد جداگانه آنها گردد. به‌طوري كه، بالاترين ميزان ماده خشك تحت تاثير برهمكنش عوامل آزمايش در 105 روز پس از كاشت از تيمار كوددهي تلفيقي در شرايط آبياري با آب معمولي (544/0 گرم در هر گياه) به دست آمد. اين امر مي‌تواند با تاكيد بر نقش كودهاي آلي در تامين متعادل عناصر كم‌نياز و پرنياز براي گياه، مصرف يك‌جانبه كودهاي شيميايي در مزارع را كاهش دهد بدون آن‌كه شاخص‌هاي رشد و عملكرد گياه كاهش يابد.

To evaluate the effects of quality of irrigation water and kinds of fertilizer on yield and some cumin’s physiological parameters, a split-plot experiment in randomized complete block design with three replications was conducted at the Research Farm of Zabol University. Main factor was two levels of water irrigation, fresh and natural saline water (EC: 4.180 dS.m-1) and the sub-plots consisted of control, NPK fertilizer, manure and their combination. Analysis of plant growth parameters were performed according to the four times samplings. The results indicated that increasing the concentration of soluble salts in water irrigation until 4.180 dS.m-1 resulted in significant decrease in dry matter, biomass duration, crop growth rate, relative growth rate, relative water content of shoots and roots and yield; It was also showed that application NPK-fertilizer at rate 40:20:15 kg.ha-1 combined with manure with 20 ton.ha-1 can improve growth characters, RWC and yield of cumin as compared to the use of fertilizer separately. The highest dry matter (0.544 g. per plant) were obtained from integrated fertilizer and saline water irrigation treatments at 105 days after sowing. It also emphasized that balanced supply organic fertilizers of micro and macro nutrients for plants can reduce application of chemical fertilizer in fields, without reducing of growth characters and yield of cumin.