پهنه بندي خطر وقوع لغزش با استفاده از تحليل سلسله مراتبي (AHP) مطالعه موردي: حوضه آبخيز گُلجه

Application of Analytical Hierarchy Process (AHP) In the Landslide Hazard Zoning Occurrence A Case Study: Gollojeh Watershed

پهنه بندي خطر وقوع زمين لغزش از جمله روش هايي است كه با استفاده از آن مي توان مناطق بحراني را تعيين كرده و از نقشه هاي پهنه بندي شده در راستاي برنامه ريزي محيطي جهت تقليل خسارات ناشي از آن بهره گرفت. در تحقيق حاضر به بررسي پهنه بندي خطر وقوع زمين لغزش در حوضه گُلجه پرداخته شده است. با توجه به قرارگيري چندآبادي، مزارع و باغات در اين محدوده كه در شيب و بستر نامناسب قرار دارند و مورد تهديد مخاطرات طبيعي از جمله زمين لغزش مي-باشند. لذا پرداختن به پهنه بندي زمين لغزش هدف اصلي اين پژوهش محسوب مي شود. مهم ترين عوامل موثر در وقوع زمين لغزش هاي حوضه مورد تحقيق، به ترتيب: زمين شناسي، شيب، كاربري اراضي، ارتفاع، فاصله از رودخانه، جهت شيب، بارش و گسل شناسايي شدند. مواد و روش مورد استفاده، مدل تحليل سلسله مراتبي (AHP) در محيط GIS مي باشد به اين صورت كه پس از تهيه لايه ها و وزن دار نمودن آن ها در محيط ArcGIS، نقشه نهايي تهيه شد. نتايج نهايي به-دست آمده از تحقيق حاضر نشان داده كه وزن معيارهاي نُه گانه مذكور به ترتيب: 4092/0، 2485/0، 1439/0، 0786/0، 0479/0، 0309/0، 023/0، 0181/0 است كه عامل زمين شناسي بيشترين وزن (نقش) و عامل گسل كمترين وزن را داشته اند. در نهايت نقشه زمين لغزش در چهار گروه با خطر بسيار زياد، با خطر زياد، با خطر متوسط و كم خطر تهيه شد.

Zoning of Landslide hazards is one of the ways that used to determine critical areas. Landslide zoning maps can also be utilized in environmental planning to reduce damage. In the present article, the AHP has been applied to the Gollojeh basin located in Zanjan province. The most important factors in landslide occurrence in this study basin were identified as: geology formation, slope%, land use, height and distance from river, slope aspect, rainfall and faults. After layering and assigning weights to them the final map was produced in Arc GIS .The final results from this study show that the weight of the nine criteria respectively: are 0.4092, 0.2485, 0.1439, 0.0786, 0.0479, 0.0309, 0.023, 0.0181 with geology and faults having the greatest and last weights. Finally the landslide map denoting in four domains at very high risk, high risk, medium risk and low risk was prepaerd.