ارزيابي روشهاي هيدروگراف واحد SCS و اشنايدر در تلفيق با دو مدل تلفات، جهت برآورد سيلاب (مطالعه موردي: حوضه آبريز رودخانه ابوالعباس خوزستان)

برآورد سيل ناشي از يك بارش، همواره يكي از مسائل مهم در علم هيدرولوژي بوده است. با توجه به اهميت هيدروگراف واحد در تعيين و پيش بيني سيلاب رودخانه ها و طراحي سازه هاي آبي و كافي نبودن آمار ايستگاه هاي هيدرومتري حوضه هاي آبريز استان خوزستان، لزوم استفاده از هيدروگراف واحد مصنوعي در برآورد سيلاب رودخانه هاي فاقد آمار هيدرومتري مشهود مي باشد. از طرف ديگر، با توجه به نقش بسيار مهم تلفات بارش در ايجاد روانابها، ارزيابي تاثير مدلهاي تلفات در توليد جريانات سطحي، حائز اهميت مي باشد. در مطالعه حاضر، به بررسي و ارزيابي مدل هاي تلفات اوليه- پيوسته و تلفات SCS، در تخمين بارش مازاد حوضه آبريز ابوالعباس، پرداخته شده است. همچنين، دو مدل رواناب مستقيم شامل هيدروگراف هاي واحد SCS و اشنايدر در شبيه سازي هيدروگراف سيل بكار رفته است. لذا با استفاده از 15 سري داده هاي بارش- رواناب ثبت شده در حوضه آبريز مورد مطالعه (ابوالعباس) و با به كارگيري مدل HEC-HMS به واسنجي و صحت سنجي مدلهاي تلفات و رواناب مستقيم، پرداخته شد. جهت خطايابي، از سه شاخص آماري ميانگين خطاي نسبي (MARE)، متوسط جذر ميانگين مربع خطاها (RMSE) و ضريب همبستگي (R2) استفاده شده است. نتايج حاصل از ميانگين خطاي نسبي (MARE) دبي اوج و زمان رسيدن به دبي پيك سيلاب در ارزيابي مدل، نشان داد كه بهترين برآورد دبي اوج و زمان رسيدن به دبي پيك سيلاب در مدل تلفات شماره منحني، با روش هيدروگراف واحد اشنايدر و در مدل تلفات اوليه- پيوسته، با روش هيدروگراف واحد SCS، بدست مي آيد. مقايسه بين مقادير متوسط جذر ميانگين مربع خطاها (RMSE) در مرحله ارزيابي مدل، نشان داد كه در مدل تلفات شماره منحني، روش هيدروگراف واحد اشنايدار و در مدل تلفات اوليه- پيوسته، روش هيدروگراف واحد SCS، داراي كمترين ميزان خطا مي باشند كه نشان مي دهد اين مدل ها از لحاظ جداسازي بارش مازاد در مقايسه با ديگر مدل ها نتايج بهتري را دارا مي باشند. در نهايت، رخدادهايي كه با مدل تلفات شماره منحني SCS و مدل رواناب مستقيم اشنايدر، شبيه سازي شده اند، بهترين برازش را با شرايط واقعي دارا مي باشند. بنابراين، روش مذكور براي برآورد هيدروگراف سيل در حوضه هاي فاقد آمار، كه شرايط مشابه اين حوضه را دارند، مطلوب ارزيابي مي شود.