شناسايي منشا هيدروكربن‌هاي نفتي به رسوبات سطحي جنگل‌هاي مانگرو تنگه خوران- خليج‌فارس

Source identification of hydrocarbons in surface sediments of mangrove forests of Khoran Strait-Persian Gulf

خليج‌فارس يكي از بدنه‌هاي مهم آبي در دنياست كه در منطقه فلات قاره قرار دارد. اين منطقه از نظر توليد و صادرات نفت و فرآورده‌هاي نفتي به‌‌ شدت توسعه يافته است. از اين رو اكوسيستم‌هاي منطقه خليج‌‌فارس از قبيل جنگل‌‌هاي مانگرو و آب‌‌سنگ‌‌هاي مرجاني همواره در معرض آلودگي ناشي از ريزش‌‌هاي نفتي قرار دارند. جنگل‌ها‌‌ي مانگرو به علت خصوصيات طبيعي ويژه، در ميان محيط‌ها‌‌ي ساحلي بيشترين حساسيت را در برابر آلودگي نفتي نشان مي‌دهند. هيدروكربن‌ها‌‌ي محيط مي‌توانند مدركي مستدل از شدت آلودگي نفتي و وضعيت ژيوشيميايي محيط رسوب‌گذاري را در اختيار ما قرار دهند. هيدروكربن‌ها‌‌ي آروماتيك چندحلقه‌اي (PAHs) و آلكان‌‌هاي نرمال (n-alkanes) به‌منزله دو دسته از نشانگرهاي زيستي مولكولي معمول و پركاربرد براي تعيين منشا مواد آلي به كار مي‌‌روند. در مطالعه حاضر، غلظت و منشا هيدروكربن‌‌هاي آليفاتيك و آروماتيك در رسوبات سطحي جمع‌‌آوري‌شده از جنگل‌‌هاي مانگروي منطقه تنگه خوران ارزيابي شد. در اين تحقيق 17 نمونه رسوب سطحي (0- 5 سانتي‌متري) از منطقه مورد مطالعه جمع‌‌آوري شد. به منظور استخراج مواد آلي از نمونه‌‌ها، از دستگاه سوكسله و حلال دي‌‌كلرو متان استفاده شد و نمونه‌‌ها پس از استخراج با دستگاه GC-MS آناليز شدند. در كار حاضر، آلكان‌‌هاي نرمال محدوده كربني (n-C14-n-C33) و 23 تركيب از تركيبات هيدروكربن‌‌هاي آروماتيك چندحلقه‌‌اي بررسي شدند. غلظت كلي آلكان‌‌هاي نرمال در اين تحقيق (ميانگين ± خطاي استاندارد) µg/g334±2802 (وزن خشك) و غلظت كلي هيدروكربن‌‌هاي آروماتيك چندحلقه‌‌اي، µg/g267/0±918/1 (وزن خشك) به دست آمد. شماري از نسبت‌‌هاي تشخيصي پركاربرد براي تعيين منشا هيدروكربن‌‌ها در منطقه استفاده شد كه بر اساس آن ورود هيدروكربن‌‌ها به منطقه از منشا تلفيقي از منابع بيوژنيك و مواد نفتي تشخيص داده شد.

Persian Gulf is one of the most important water bodies in the world that completely lied in continental shelf. This region has been heavily developed for crude oil production and exportation. Therefore associated environment of Persian Gulf such as mangrove forests and coral reefs has been under threat of oil pollution. Mangrove ecosystems because of their natural characters have most sensitivity to oil contamination relative to other costal environments. Hydrocarbons could provide a reasonable proof of oil pollution and geochemical conditions of sedimentary environments. Source of organic matters have determined based on polycyclic aromatic hydrocarbon (PAHs) and normal alkanes (n-alkanes), as common biomarkers. In this present study the concentration and sources of aliphatic hydrocarbon (n-alkanes) and polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) were determined in surface sediments collected from Mangrove forest of Khoran strait. Seventeen surface sediment samples (0-5 cm) were collected from regain. In order to organic mater extraction soxhlet with dichloromethane were used and samples were analyzed with GC-MS. n-alkanes in range (n-C14-nC33) and twenty-three compounds of PAHs were analyzed in this study. Total concentration of n-alkanes (mean±SE) was 2802±334µg/g and for PAHs was 1.918±0.267µg/g (dry weight).The diagnostic ratios used for source identification of hydrocarbons in this regain. Results showed that the main source of hydrocarbons in this regain is mixed source of biogenic and petrogenic origin.