بررسي كيفيت تكامل در برزخ از ديدگاه عقل و نقل

تكامل برزخي نفس از امور مسلمي است كه در آيات، روايات، عرفان و فلسفه به آن اشاره شده است و در مورد اصل وقوع آن، توافق نظر وجود دارد. به طوري كه براساس مباني هيچ فلسفه اي نمي توان ادعا كرد كه تكامل برزخي امكان وقوع ندارد. لازم به ذكر است كه تكامل عملي به اين معنا كه انسان در عالم برزخ با انجام واجبات و ترك محرمات به تكاملي بالاتر دست يابد امكان ندارد زيرا عالم برزخ عالم تكليف نبوده و شرايط آن با دنيا متفاوت است. بنابراين، زماني كه از تكامل برزخي بحث مي شود منظور تكامل علمي است كه در برخي روايات هم به آن تصريح شده است. در مورد كيفيت تكامل برزخي كه آيا مي تواند از نوع حركت با تعريف فلسفي آن باشد، يا نحوه ديگري از تكامل و ترقي است، اشكالاتي وجود داردكه بايد از ديدگاه عقل و نقل به آنها پرداخته شود.