جنون شبلي به‌مثابه نقاب (استفاده شبلي از جنون براي بيان مفاهيم و انديشه‌هاي صوفيانه)

 The Madness of Shibli as a Masque

ابوبكر شبلي (334- 247 ه‍.ق) عارف بزرگ و نام‌آور حوزه تصوف بغداد است كه با وجود صفت‌هاي برجسته در سلوكِ عارفانه‌اش، بيشتر به جنون و شوريدگي شناخته شده است و همين آشفتگي عاملي شده تا از مجانين سده‌هاي درخشان تصوف اسلامي خوانده شود. كساني كه پس از او سعي در نماياندن شخصيت بزرگ او داشته‌اند، با وجود جنونِ هنجارشكن و غيرمتعارفش، خرد پنهاني و نگاه دگرگون عرفاني او را نيز انكار نكرده‌اند. از‌اين‌رو، اندكي تامل در بررسي شخصيت و سلوك عارفانه شبلي و درنگ و دقت‌نظر در علت‌هاي جنون اين عارف صاحب‌سبك، ما را به گشودن دريچه‌هاي تازه و وسيع‌ براي آشنايي با صورتِ حقيقي و متفاوت او رهنمون خواهد شد. در اين نوشتار، تلاش كرده‌ايم نكته‌ها و دقايقِ طريقت او را بررسي كنيم و در پايان تبيين كنيم كه چگونه شبلي از جنون به‌مثابه نقابي براي رسيدن به معرفت حقيقي بهره جسته است.

Abu BakrShibli (247-334 AH), the eminent and famous mystical Sufi of Bagdad, despite his great status in mysticism and mystical wayfaring is known for his insanity, which made him known as one of the madmen of the prominent centuries of Islamic mysticism. No doubt those who tried to emphasize his greatness could see through the veil of his abnormal and subversive insanity his hidden wisdom and mystical perception. A glance at the personality and character of this Sufi Master and an analysis of the causes of his madness will help us to understand his real but different character. The present article is an attempt to demonstrate howShibliuses insanity as a mask in order to attain true knowledge.